سعیده ملکی فراهانی - استادیار دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد، تهران
زهرا بخت آور - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد

عوامل مختلفی می تواند بر جوانه زنی و بنیه بذر تاثیر بگذارد که از جمله مهمترین آنها می توان به اثر پایه مادری اشاره کرد. به منظور بررسی اثر پایه مادری بر جوانه زنی بذر بالنگو (Lallemantia royleana) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. دو اکوتیپ مشهد و ارومیه پس از گلدهی تحت سه رژیم مختلف آبیاری شامل آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدید قرار گرفتند. بنیه بذرهای حاصل که شامل 6 توده مختلف بود پس از برداشت و طی مرحله پس رسی با استفاده از آزمون جوانه زنی استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش که در شرایط دمای اتاق (25 درجه سانتی گراد، 12 ساعت تاریکی / روشنایی) صورت گرفت درصد جوانی، سرعت جوانه زنی، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر اکوتیپ و تنش خشکی بر درصد جوانه زنی و میانگین مدت جوانه زنی معنی دار بود. تنش خشکی درصد جوانه زنی را افزایش داد و میانگین مدت جوانه زنی را کاهش داد. بیشترین درصد جوانه زنی ( 24 ) در تیمار تنش شدید خشکی مشاهده شد و کمترین درصد جوانه زنی و میانگین مدت جوانه زنی در تیمار تنش ملایم خشکی دیده شد. اکوتیپ مشهد نسبت به ارومیه نیز درصد و سرعت جوانه زنی بیشتری از خود نشان داد. چنین به نظر می رسد که در گونه Lallemantia royleana پایه مادری به شدت جوانه زنی را تحت تاثیر قرار می دهد و تنش شدید خشکی مکانیزم هایی را در بذر فعال می سازد که با افزایش درصد و سرعت جوانه زنی منجر به استقرار سریعتر این گیاه می شود

بنیه بذر، پایه مادری، بالنگو (Lallemantia royleana)