محمدتقی درزی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
محمدرضا حاج سیدهادی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
فرهاد رجالی - استادیار پژوهش بخش بیولوژی خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

امروزه استفاده از کودهای آلی و بیولوژیک گامی اساسی و مطمئن در جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار نظیر کاهش و یا حذف نهاده های شیمیایی و افزایش کمیت و کیفیت محصول به ویژه در تولیدگیاهان دارویی می باشد. به همین منظور در تحقیقی اثر کودهای آلی و بیولوژیک بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens) شامل مقدار اسانس در دانه و میزان کارون، لیمونن و دیل آپیول در اسانس، به صورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره با استفاده از فاکتورهای ورمی کمپوست 0، 4، 8 و 12 تن در هکتار باکتری های محرک رشد شامل مخلوطی از ازتوباکتر و آزوسپیریلوم (عدم تلقیح، تلقیح با بذر و تلقیح با بذر + محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در سال زراعی 1390 مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار اسانس 2/21% و میزان کارون در اسانس 55/67% با مصرف 4 تن ورمی کمپوست حاصل گردید و بیشترین میزان دیل آپیول در اسانس 2/58% با مصرف 12 تن ورمی کمپوست بدست آمد. باکتری های محرک رشد نیز دارای تأثیر معنیداری بر روی میزان لیمونن و دیل آپیول در اسانس نبود ولی اثر معنیداری بر روی سایر صفات داشت به طوری که بیشترین مقدار اسانس 2/19% و میزان کارون در اسانس 53/83% در تلقیح با بذر بدست آمد. اثرات متقابل هم افزایی و مثبت نیز در بین فاکتورها بر روی میزان کارون و دیل آپیول در اسانس مشاهده گردید.

شوید، ورمی کمپوست، ازتوباکتر، آزوسپیریلوم، اسانس، کارون