محسن ایراندوست - دانشگاه رازی - دانشکده شیمی
امید یزدانی - دانشگاه رازی - دانشکده شیمی

پارامترهای ترمودینامیکی و ثابت تعادل دیمرشدن رنگ های یونی با روش اسپکتروفتومتری UV-Vis و روشهای کمومتریکس انجام شده است. ثابت دیمریزاسیون (Kd) رنگهای متیلن بلو ، متیلن گرین و تیازول اورنج به ترتیب در غلظت های 5-^10 × 3 و 4-^10 × 1.5 و 5-^10 × 2.5 مولا ر اندازه گیری شده و در ادامه وابستگی طیف جذبی آنها به غلظت های مختلف سرفکتنت های Triton X-114 , HTAB و Triton X- 100 در بازه دمایی 75-10 درجه سانتی گراد در محیط آبی مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه ثابت دیمریزاسیون در سه غلظت از هر سرفکتنت صورت گرفته است. این سه غلظت عبارتند از : 1) قبل از غلظت بحرانی مایسلی شدن, 2) در غلظت بحرانی مایسلی شدن و 3) بعد از غلظت بحرانی مایسلی شدن. نتایج نشان میدهند که ثابت دیمریزاسیون با تغییر غلظت سرفکتنت تغییر خواهد کرد و بیشترین ثابت دیمریزاسیون در غلظت بحرانی مایسلی شدن برای هر سرفکتنت می باشد و در مجموع سرفکتنتها میتوانند جلوی دیمر شدن رنگها را بگیرند. همچنین از معادله وانت هوف جهت توصیف وابستگی ثابت دیمریزاسیون به دما استفاده شده است. پارامتر دما جهت ایجاد محدودیت بین فرم های منومر و دیمر به کار گرفته شده تا بتوان آنتالپی و آنتروپی را در تعادل منومر – دیمر بدست آورد. محاسبات ترمودینامیکی با استفاده از نرم افزار DATAN انجام گرفته است. همچنین مطالعات گسترده ای بر روی نوع ساختار تجمعی رنگ های بر اساس فرضیه عدم تمرکز انرژی در فرم مجتمع (exciton theory) صورت گرفته است. بر مبنای این نگرش از زاویه بین دو منومر در فرم دیمر (θ) و انرژی برهمکنش بین ملکول ها در حالت دیمر (U) جهت توصیف نوع اجتماع رنگ های فوق الذکر در حالت دیمر استفاده شده است.

دیمر شدن، کمومتریکس، متیلن بلو، متیلن گرین، تیازول اورنج