شرح یا نقل سخن پیرطریقت

ابوالفضل رشیدالدین میبدی در مقدمه جلد اول، هدف خود را از تألیف کشف الاسرار، شرح تفسیر موجز خواجه عبدالله انصاری ذکر میکند. در این مقاله، تناقض میان ادعای او و جایگاه کنونی سخنان پیر طریقت در متن کشف الاسرار، بررسی گردیده است. یافته ها به گواهی متن نشان می دهد که نه تنها تفسیر خواجه شرح نشده، بلکه سخنان خواجه، حتی در شکل لفظی و محتوایی تفسیر کشف الاسرار، نقش بنیادی و برجسته ای ندار د. در واقع، این سخنان چون اقوال دیگر عارفان، نقش استشهادی دارد و در حاشیه متن قرار گرفته است. علاوه براین، گنجاندن و نقل سخنان شعر گونه پیرطریقت موجب، تأکید بر اندیشه های نویسنده، افزایش زیبایی زبانی و موسیقایی متن، حسن ختام، بیان مؤثرتر احوال عرفانی، و بالاخره تداوم و افزایش لذت روحانی از خوانش متن، گردیده است. بنابراین، در باره تناقض میان هدف بیان شده در مقدمه و متن کشف الاسرار می توان گفت؛ نوشتن مقدمه در آغاز کار و قبل از شکل گیری نهایی متن بوده است. اما ماهیت ساختاری که نویسنده برای تفسیر خود برگزیده، تسلط همه جانبه میبدی به منابع، گستردگی حوزه کار، و توجه همه جانبه به ابعاد مختلف در تفسیر، این هدف را دگرگون کرده است. از این رو در عمل هدف اولیه تفسیر سخن خواجه، به نقل و گنجاندن سخن او، در متن تفسیر کشف الاسرار، انجامیده است.

Keywords:

تفسیر کشف الاسرارو عده الابرار , ابوالفضل رشیدالدین میبدی , خواجه عبدالله انصاری