پدرام قلیچی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشکده معماری وشهرسازی،دانشگاه علم وصنعت ایران

روستاها از گذشته تاکنون به عنوان هسته اصلی شکلگیری حیات و زندگی جمعی مطرح بودهاند؛ به گونهای که اکثر شهرهای بزرگ دنیا در گذشته روستاهای کوچکی بودهاند که در آنها تعاملات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی در مقیاسی کوچکتر رخمیداده است.ولی امروزه عدم شناخت همهجانبه سکونتگاههای روستایی و نیازهای آنها موجبات افزایش روند خالی شدن روستاها و مهاجرت آنان به شهرها گشته است.ازطرفی ساخت و سازهای ناهماهنگ با بستر طبیعی در روستاها مناظر طبیعی را تحتالشعاع قرار میدهد.این پژوهش براین باور است که بازیابی الگوهای توانمند پایداری اجتماعی که در گذشته در محلاتروستاها رخ میداده امری امکانپذیر است.پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از مبانی نظری، ضمن بررسی پایداری محلهای در روستای شمسی استان یزد که در گذشته شکل مدرنی از این مدل را ارائه میکرده به بررسی همهجانبه از امکانات ومحدودیتهای موجود در روستا بپردازد وبعد از تعریف چشماندازی برای روستا، اصول و معیارهای الگوی پایداری محلهای رامورد بررسی قرار دهد. وجود بافت تاریخی، منحصر به فرد و هماهنگ با بستر کویر و دسترسی آسان و سریع به شاهراه اصلی و در عین حال قابلیت تبدیل روستا به قطب گردشگری در منطقه از جمله فرصتهایی برای بازیابی الگوهای پایدار روستا تلقیمیگردد. در عین حال در این امر از تهدیدهایی نظیر فرسودگی بافت، ساخت و سازهای ناهماهنگ با بستر تاریخی و فرسایش خاک که موجب افول کشاورزی روستا میگردد نیز نباید غافل شد.در پایان براساس یافتههای تحقیق و مطالعات میدانی صورت گرفته در روستا به بررسی نحوه استقرار مراکز محلات پرداخته میشود و الگویی جدید پایداری محلهای بر اساس آنچهکه در گذشته روستا در محلات رخ میداده پیشنهاد میگرددکه این الگو بسته به شرایط هر منطقه و بعد از تطبیق با نیازهای ساکنان بومی قابلتعمیم خواهد بود

پایداری اجتماعی، سکونتگاههای روستایی، روستای شمسی، محله پایدار