اکبر کیانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل
احمد رئیسی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل

برنامهریزی شهری و شهرسازی در شهرهای اسلامی، چنانچه مبتنی بر اصول و معیارهای معماری و شهرسازی اسلامی باشد،می تواند موجب ارتقاء و بهبود زندگی شهروندان و به ویژه حصول به اهداف کرامت انسانی گردد. بر این اساس هدف مقالهحاضر بررسی جایگاه کرامت انسانی در برنامهریزی شهری و شهرسازی اسلامی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی، کتابخانهای و ذکر مطالعات موردی از شهرهای اسلامی و ایران است. ضمن بررسی اصول و معیارهایمرتبط با موضوع، روند برنامهریزی شهری و شهرسازی در گذر زمان با توجه به سطح فناوریها مطرح شده است، سپس باتوجه به آموزههای اسلامی و تجربیات نظری و عینی از شهرهای اسلامی (مکه مکرمه، مدینه منوره، اصفهان و ...)، وضعیت کنونی برخی از شهرها با ذکر مثال طرح گردیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد؛ برنامهریزی شهری و شهرسازی شهرهاکشورهای اسلامی به راهبردهای ساختاری مبتنی بر الگوی شهرسازی اسلامی با توجه به وضعیت کنونی شهرها و فناوریهایموجود و در حال توسعه دارد. علاوه بر این، در عرصه جهانی شدن شهرها، موضوع حفاظت و صیانت از آرمان و الگوی شهرسازی اسلامی با اهداف کرامت انسانی و رفاه شهروندان میبایست مورد توجه برنامهریزان، مدیران، معماران و شهرسازانشهرهای اسلامی قرار گیرد. در این راستا، پیشنهادها و راهبردهای علمی و اجرایی با توجه به فنآوریهای نوین و در حال توسعه مطرح شده است

شهرسازی اسلامی، مدینه منوره، مکتب شهرسازی اصفهان