مهرناز معرب - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات واحد خراسان رضوی

شهرمهمترین عرصه زیست اجتماعی انسان و بزرگترین سلول تمدنی است و مطالعه تأثیر و تأثر این عرصه جایگاه ویژه ای دارد. بانگاهی گذرا به سیما و بافت کالبدی شهرهای ایران از گذشته تا به امروز متوجه میشویم بسیاری از عناصر و اجزایی که نقش عمدهای در عملکرد و حیات شهرهای اسلامی ایفا کرده اند دردوره معاصر کمرنگ وبصورت محدود استفاده میشوند.امروزه مسئله مهم این است که،چه دلایلی باعث شده معماری و شهرسازی کنونی از بسیاری از سنت های اسلامی ارزشمند غافل شود و شهرها جلوه ای آشفته و تأثیرپذیر از شاخصه های غربی به خود بگیرند؟یکی از عوامل مهم در این تفاوت تغییر نظام شبکه ای شهر اسلامی،کهاجزای آن در مجموعه ای پیوسته فعالیت میکردند،به نظام درختی و گسسته شهرسازی مدرن است.در این مقاله با استفاده از روشهای تحقیق توصیفی –تحلیلی و کتابخانه ای،ضمن بررسی عوامل شکل دهنده شهر اسلامی و تحلیل نظام عملکردی عناصر آن،به مقایسه آن با شهرسازی معاصر و یافتن بخشهای تأثیر پذیرفته از شهر اسلامی در این سیستم پرداخته میشود و در نهایتراهکارهایی برای حفظ و بکارگیری عوامل و رویکردهای ارزشمند شهر اسلامی مانند الزامات اجتماعی،سیاسی،محرمیت و همسایگی ها، در نظام شهرسازی مدرن،با پوسته ای نو و ظاهری امروزی ارائه شده است

شهراسلامی،نظام عملکردی،تأثیرپذیری،شهرسازی مدرن