حسن سجادزاده - عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی همدان
زکریا سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مینا منصورپور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات لرستان

هدف مقاله تحقیقی در باب علت درونگرایی در شهرهای اسلامی و نمودهای آن می باشد . سوال اصلی مقاله این است که آیا درونگرایی در شهرهای اسلامی اتفاقی آگاهانه است و آیا به تعالیم شریعت اسلام مرتبط می باشد ؟ روش کار استناد به قرآن وروایات و آرای اندیشمندانی چون فارابی و ابن خلدون و بررسی مستنداتی است که از شهرهای اسلامی به جای مانده است. نتایج بیانگر آن است که اصول شکل گیری شهرهای اسلامی کاملا آگاهانه است و از میان دلایلی که برای درونگرایی در کالبدشهر در طول تاریخ می توان ذکر کرد یعنی نقش الگوهای تاریخی، نقش اقلیم، نقش دفاعی، تفکیک فضاهای انسان ساخت ونقش اعتقادی می توان تاثیر عامل اعتقادی را مهم تر دانست زیرا علیرغم اینکه شریعت اسلام در رابطه با اصول طراحی معماری و شهرسازی ضوابط مشروحی ارائه نکرده است اما از ویژگی هایی که برای انسان ساکن در خانه و شهر ( سکونت در مقیاس جزء و کل ) برشمرده است می توان به تاکید اسلام بر نحوه و کیفیت سکونت پی برد. در این میان درونگرایی به عنوان یکی از اصول مهم در مواردی چون شبکه پیچیده معابر شهری، کوچه های بن بست، تیپولوژی حیاط مرکزی و برتری چشم انداز درونی بر چشم انداز بیرونی در شهر اسلامی نمود پیدا کرده است

درون و برون، شهر اسلامی، سکونت