شهرزاد منشط - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه تبریز

در بررسی عناصر معماری، نور جزء اساسی و ضروری می باشد که کار آن روشن کردن فضا به منظور قابل رویت ساختن آن میباشد. به ویژه نور از عوامل موثر بر ارزش فضایی است که به عنوان غیر مادیترین عنصر محسوس طبیعت همواره درمعماری اسلامی وجود داشته و در واقع نشان عالم والا و فضایی معنوی است و در بناهای مذهبی مانند معماری اسلامی و مسیحیت تجلی پیدا میکند که کاربرد آن را در ساخت مساجد به خوبی مشاهده میکنیم. همچنین در معماری مسیحیت هماین امرظهور پیدا میکند و به فضا سازی بناهای مرتبط به این دین از جمله کلیساها رسوخ کرده است. حال سوال این است آیاکاربرد نور در مسجد و کلیسا با هم تفاوت دارد؟ فرضیه ی پژوهش هم بر این است که در هر دو بنا، نور برای فراهم کردن فضای عرفانی در نظر گرفته شده و هدف آن تجلی صفاست خداوند است که یکی از بارزترین آنها این است که خداوند خود نوراست. (الله نورو السماوات والارض). اما تفاوتهایی در استفاده از نور وجود دارد که به نظر میرسد در طراحی بازشوها اینتفاوت ظاهر میشود. در تحقیق این مقاله که از نوع بنیادی و نظری است، به طور کامل به این مساله پرداخته می شود و روشاستدلالهای منطقی به کار گرفته میشود. و برای جمع آوری اطلاعات از منابع میدانی و کتابخانه ای شامل کتابهای مرجع وسایت های اینترنتی کمک میگیریم و روش تحلیل آن کیفی است. نتیجه نهایی پس از بررسی تشابهات و اختلافات مطالعات موردی، این است که نور در هر دو بنا مشخصا اهمیت به سزایی دارد و استفاده از آن در هر دو مکان به معنی تجلی عدن و نماد قدرت لایزال الهی است و نه صرفا جهت رفع نیاز روشنایی، بلکه برای ایجاد معنویت در فضا و تاثیر گذاری از نور کمک میگیریم.

نور، مسیحیت، اسلام، کلیسا، مسجد