خضر شمسی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد سمنان
زینب کرکه آبادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد سمنان

جوشش تفکر مکتب ساز شهر اسلامی از بطن عقاید و دیدگاههای اندیشمندان واضع شهر اسلامی اینگونه می نمایاند که هدف از تحقیق پیرامون شهر، در کشورهای اسلامی توسط پژوهشگران غربی صرفاً جهت چگونگیشکل گیری شهرها در قسمتی از دنیای آنروز بوده است. و شاید هیچ یک از این سفیران علمی غرب، حتی تفکر پایه ریزی مکتبی با عنوان مکتب شهر اسلامی را به ذهن خود راه نمی دادند. اما در این میان محققان مسلمان باریزبینی و تفکر ژرف در تحقیقات آنان سعی در عمق بخشی به اصل موضوع یعنی شهر اسلامی و تزریق این واژه در جسم بیمار شهرهای امروزی جهان اسلام کردند.گذری هدفمند و تحلیل وار بر تعاریف واژه شهر اسلامی و کنکاش در نظریات برآمده از نگرش محققان غربی و شرقی پیرامون این موضوع، هدف اصلی این مقاله توصیفی تحلیلی است.می توان گفت نظریات شکل دهنده مبانی تئوریکی شهر اسلامی در ابتد فقط جنبه توصیفی و تحقیقی داشته است اما با گذشت زمان و تکمیل شدن فرضیات، این اندیشمندان متعصب غربی جهت جلوگیری از شکل گیری مکتب شهر اسلامی سعی در الصاق شهر شرقی به جای شهر اسلامی در نتیجه ارائه نظریات مطروحه خود داشته اند. در نتیجه کالبد شکافی دیدگاههای نظریه پردازان حول محور شهر اسلامی، چه آنانی که غربی بوده اند و چه پژوهشگران مسلمان، ایمان ما را در مستحکم تر ساختن ایده آرمان گرایانه و خلاقانه تأثیر ایدئولوژی اسلامی در ساخت و معماری شهرهای شرقی بعد از اسلام راسخ تر می سازد.

شهر اسلامی، ساخت شهرهای اسلامی، دیدگاههای نظریه پردازان شهر اسلامی، شهر شرقی