مرضیه محبی - مدرس دانشکده معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر
میثم خداشناس - عضو هیئت علمی گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

امروزه با ورود یکباره افراد به فضاهای مسکونی، فرصتی برای تغییر و همساز کردن رفتار با فضای جدید وجود ندارد. نبودسازماندهی مشخص در هنگام ورود به واحدهای مسکونی امروز، ورودی بناها را به جای یک مفصل به تیغهای جهت تفکیک فضایداخل و خارج تبدیل نموده است. بهطوریکه در این واحدها، معمار به هنگام طراحی حداقل فضا را جهت ورود اختصاص داده و هیچگونه فضای مفصلی تعریف نمیگردد. این امر باعث ایجاد دید مستقیم بهداخل واحدها شده و حریمهای بصری ساکنین را به- شدت کاهش میدهد. در این پژوهش سعی گردیده است تا با بررسی مساله سلسلهمراتب فضائی در کالبد ابنیه سنتی-در هنگامگذر از بیرون به درون و بالعکس- الگوئی ارائه گردد تا به قلمروهای تعریف نشده مسکن امروز به هنگام ورود، پاسخی مناسب داده شود. نمونههای انتخاب شده جهت بررسی تطبیقی، خانه رسولیان یزد و دو نمونه از واحدهای مسکونی معاصر – الگوهای متداول در طراحیهای امروز- میباشد. نتایج نشان میدهد که طراحی یک ورودی باکیفیت، مطلوب و دارای سلسلهمراتب فضائی در درکاولیه فضا، نظمبخشی فکری و عملی انسانها، نحوه مواجهه آنها با محیط، کاهش فشارهای روانی ناشی از آلودگی صوتی، بصری و آلودگی هوا، ایجاد امنیت، بیتوجهی به حریمها، خلوت و عدم آسایش محیطی بسیار موثر بوده و به افزایش کیفیت فضای زندگی انسان کمک میکند. آنچه که در این میان از اهمیت ویژهای برخوردار است استفاده از اصولی است که در طراحی ورودیهای ابنیهمسکونی امروز مورد غفلت قرار می گیرد. در واقع الگوها و مدل های مطرح شده در پایان این پژوهش سعی در پیوند طراحی ورودیها با اصول سنتی ایرانی دارد

ورودی، بناهای سنتی ایران، واحدهای مسکونی معاصر، سلسلهمراتب فضائی