محمدرضا پورجعفر - استاد دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران
نسرین انتظاری زنوز - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

فضای ورودی بازار سنتی ایرانی یکی از اصلی ترین اجزاء پیکره این عنصر مهم شهری و اولین فضایی است که مخاطب آن را دیده و بر اساس عینیات موجود در فضا تصویر ذهنی خود را از آن می سازد. در گذشته ورودی بازار جنبه امنیتی و حفاظتیداشته و محل مناسبی برای دیگر فعالیتهای شهری نبوده است (سلطان زاده، 1380 ) ولی در شرایط کنونی یکی از پتانسیل های برتر برای تبدیل شدن به یک فضای شهری ایده آل است. متاسفانه علی رغم اهمیت این فضا به لحاظ کالبدی، کارکردیو زیباشناسانه، در طبقه بندی فضاهای شهری نادیده گرفته شده است و این امر سبب آسیب های جدی به سیما و هویت بازارشده است. هدف این مقاله بررسی کیفیت بصری ورودی مجموعه بازار تاریخی تبریز، در راستای ارتقاء کیفیت آن به منظور تبدیل شدن فضای ورودی بازار از یک فضای صرف امنیتی به یک فضای شهری ایده ال و با کیفیت است.مهمترین پرسش های پژوهش- عبارت است از 1- چه عواملی کیفیت بصری محدوده ورودی بازار تبریز (ورودی الکچی بازار) را تحت تاثیر قرار داده است؟2-راهبردهای مقتضی برای ارتقاء کیفیت بصری محدوده کدام است؟ برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از تکنیک پیمایش و مشاهده میدانی در مرحله جمع آوری اطلاعات و تکنیک SWOT در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها، ورودی مجموعه بازار تاریخی تبریز(ورودی الکچی بازار) با تکیه بر معیارها و شاخص های مربوط به کیفیت بصری منتج از چارچوب نظری بررسی شده ، راهبردهایی در جهت ارتقاء کیفیت بصری آن ارائه خواهد شد. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد فضای ورودی بازار تبریز به عنوان یک فضای شهری سرزنده از کیفیت بصری مطلوبیبرخوردار نیست و چه بسا با تمهیدات ساده منطبق بر اصول طراحی شهری بتوان آن را در شان مجموعه بازار تاریخی تبریز ارتقاء داد

بازار، ورودی، فضای شهری، کیفیت بصری، بازار تبریز، راسته گرجیلر، ورودی الکچی بازار