طیبه بهاروند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین-خمین-ایران
منوچهر فروتن - دکتری معماری-عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان-گروه معماری-همدان-ایران

مهمترین دغدغه ای که موجبات تعمق و توجه صاحب نظران و برنامه ریزان شهری را به سوی مفهوم توسعه پایدار شهری جلب نموده،واقعیت رشد شتابان شهرنشینی و ایجاد شهرک ها و مجتمع های مسکونی در جهان امروز و تاوم آن در آینده از یکسو و رشد حیرت آور چشمگیر کلان شهرها به ویژه در مناطق کوهستانی و غربی ایران،پیامدهای زیانبار آن برای ساکنان این مناطق می باشد.در ترسیم الگوی توسعه معماری پایدار شهری محورهایی چون پایداری اقتصادی،پایداری اجتماعی وفرهنگی وپایداری زیست محیطی نقش راهبردی دارند.توسعه کالبدی-فیزیکی شهرها در مناطق کوهستانی،دوری از طبیعت وقطع رابطه انسان با محیط زیست طبیعی،از عوامل جدایی ناپذیر رشد وتوسعه روزافزون شهرنشینی است.شهرستان خرم آباد که از مناطق کوهستانی ایران به شمار می آید و در چندسال اخیر با افزایش بی رویه جمعیت روبرو گردیده است دچار توسعه نامتقارن در ابعاد متفاوت گردیده که نتیجه آن عدم توجه به اصول معماری پایدار درساخت وسازها وبالاخص در طراحی مجتمع های مسکونی به وضوع قابل لمس ومشاهده است.بی توجهی به فرهنگ اهالی منطقه،مسائل اقلیمی،توپوگرافی منطقه،اقتصاد مردم و... که همگی از اصول دستیابی به معماری پایدار میباشند موجبات عدم آسایش و حس سرزندگی درساکنین مجتمع های احداثی شهرستان شده است.این مقاله بر آن است ضمن بررسی و ریشه یابی مشکلات مجتمع های مسکونی وتحلیل عملکردی از لحاظ رعایت اصول معماری پایدار در خرم آیاد به ارائه راهکارهایی در طراحی مجتمع ها وشهرک های مسکونی،در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری بارعایت اصول معماری پایدار بپردازد.روش تحقیق صورت گرفته دراین پژوهش ازنوع توصیفی-تحلیلی وهمچنین کیفی خاص در راستای کیفیت بخشیدن به سطح زندگی مردم خرم آباد،وبه صورت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه کتاب ها،مقالات،مجلات مختلف مرتبط باتوسعه پایدار در شهر ومجتمع های مسکونی وهمچنین بازدید میدانی می باشد.بررسی ابعاد فیزیکی واستانداردهای معماری وطراحی،تأثیرات اقلیم و توپوگرافی وسایر اصول معماری پایدار وهمچنین تأثیرگذار بر آسایش ساکنین که موجبات عدم حس سرزندگی گردیده،انجام شده است.نتایج حاصل از این پژوهش جهت استفاده وکاربرد سازمان ها وشرکت ها،نهادهای مربوط با امر ساخت وساز در راستای رعایت این اصول ومعیارها قابل استفاده می باشد.

معماری پایدار،توسعه پایدار،مجتمع مسکونی،مناطق کوهستانی،خرم آباد