الناز کوهی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، گروه معماری، تهران، ایران
دکترعباس علی طایفی نصرآبادی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

مفهوم محله در برنامه ریزی و طراحی شهری از آن روی جایگاهی ویژه می یابد که با القای هویت به آن می توان حس تعلق به مکان و به نوعی حس جا و هویت شهروندان را تقویت نمود. «سهم مهمی از سطح شهرها را ساختمان ها و محله های مسکونی می پوشاند؛ از این رو کیفیت آنها تأثیر مهمی در سیما و منظر عمومی شهر دارد. در واقع در نگاه اول هر شهر از ویژگی های محله های مسکونی آن می توان شناخت. روند توسعه های موجود در شهرهای ما، به ویژه شهرهای بزرگ نشان می دهد که مناطق مسکونی به دلیل توسعه نابسامان و مغشوش، در معرض از دست دادن شخصیت و هویت دیرینه خود قرار گرفته اند». لذا شهرساز امروز ایران باید علاوه بر وظایف همیشگی یک شهرساز، کاستی هایی که در دهه های اخیر به فراموشی سپرده شدن را نیز جبران کند. پایداری هویت در محله با ارجاع به ریشه ها و خاستگاه های قدیمی آن قابل دستیابی است. به عبارت دیگر منظورهمان ارزش های محیطی است که در مناطق مسکونی گذشته وجود داشته و مردم با آن خو گرفته اند. نظم فضاهای پر و خالی، خوانایی فضا و سیمای محله ای و کیفیت های بصری مناطق مسکونی گذشته از جمله ارزش هایی هستند که در ذهن مردم نقش بسته اند. در واقع، مجموعه اینها هویت محله های مسکونی را شکل می دهند و نیاز به بقا و پایداری آن را ضروری می نمایند.

مفهوم محله، محله، محله ایرانی، پیوستگی فضایی، وحدت فضایی