مدیریت جامع و تلفیقی فاضلاب و پسماندهای جامد در مناطق روستایی ایران

سابقه وهدف : درحال حاضر براساس آمار وزارتخانه های کشور و نیرو 5500 روستا (12/4 درصدکل روستاها ) تحت پوشش سیستم مدیریت پسماند و 680 روستا (1درصد روستاهای کشور ) دارای تاسیسات جمع اوری و دفع بهداشتی فاضلاب هستند. میانگین سرانه تولید پسماند و فاضلاب روستایی درکشور به ترتیب 500 گرم و 110 لیتر در روز به ازای هر نفر می باشد، غیر بهداشتی اینها می تواند مشکلات بهداشتی وزیست محیطی عدیده ای را در مناطق ایجاد کند. هدف این مطالعه یافتن راهکارهای ساده و ارزان قیمت و مناسب برای مدیریت جامع و مشترک این پسماندها با رویکرد بازیافت و استفاده مجدد می باش. روش تحقیق : در این مطالعه با بهره گیری از نتایج مطالعات ملی و موردی انجام شده، تجربیات سایر کشورها و وضعیت موجود تلفیقی مدیریت همزمان - به ویژه روشهای مدیریت درمحل (on site) و باهدف عمده بازیافت و استفاده مجدد - با معیارهای مشخص و سیستم وزن دهی انتخاب و اولویت بندی و راهکارهای اجرایی ارایه شده است. نتایج : براساس نتایج طرح روشهای اولویت دار برای جمع آوری فاضلاب روستایی شامل سیستم های ثقلی با قطر کوچک و متعارف ساده شده و برای تصفیه فاضلاب درمرحله اول سیستم های دفع در محل و طبیعی و درمرحله بعدی سیستم های مصنوعی و یکپارچه می باشد. راهکارهای مناسب برای مدیریت پسماندهای جامد روستایی کاهش تولید، تفکیک درمبدا ، جمع آوری ، بیوکمپوست (خانگی و حوضچه ای) ، بیو گاز و دفن مهندسی بهداشتی است. سیستم های تلفیقی مناسب برای تصفیه همزمان فاضلاب ها و پسماندهای جامد روستایی شامل مستراح های کمپوست هوازی مدل مالتروم ( Multrum) ، مستراح های کمپوست بی هوازی با چاهک جذب شنی و ترکیب راکتوربی هوازی UASB و بیوگاز چینی می باشد. نتیجه گیری و بحث : با توجه به اینکه متولیان مدیریت فاضلاب و پسماندهای جامد در مناطق روستایی کشور جدا بوده - وزارت نیرو وزارت کشور - و تاکنون توسط هریک از این سازمان ها مطالعات ملی، منطقه ای و محلی در طی سال های گذشته به اجرا درآمده است، می توان با بهره گیری ازنتایج مطالعات گذشته و مشارکت عوامل مدیریت یکپارجه روستایی (دهیاری ها ) و مردم با اجرای روش های مدیریت تلفیقی ارزان قیمت و ساده انواع پسماندها، در ارتقای سطح بهداشت مناطق روستایی بیش از گذشته موفق بود

Keywords:

مناطق روستایی , فاضلاب , پسماند , مدیریت تلفیقی