افشین تکدستان - گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوریهای زیست محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ایران
الهام حسینی پناه - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز ایران

مواد رادیواکتیو در پزشکی و بیمارستانها کاربرد وسیعی دارند حدود یک سوم از بیمارانی که در بیمارستانهای جهان پذیرش می شوند تحت تشخیص یا درمان به وسیله رادیو ایزوتوپ ها مختلف قرار میگیرند. منابع تولید پسمانده پرتو ساز یا رادیواکتیو در بیمارستانها عبارتند از، فعالیتهای تحقیقاتی که به معمولات مقدار قابل توجهی از ذرات بتا H3,C14 استفاده می کنند که پسماند زیادی اما با توجه به درجه رادیواکتیویته کم هستند و آزمایشگاههای پزشکی هسته ای که مقدار پسماند تولیدی آنها کم است اما نسبت به دو گروه فوق رادیواکتیویته بالاتری دارند.این بخش دو نوع پسماند رادیواکتیو تولید می کند که یکی در نتیجه کاربرد تشخیص مواد رادیواکتیو و دیگری در اثر فعالیت رادیوتراپی بوجود می آید به طور کلی سایر مواد رادیواکتیو مورد استفاده در بیمارستانها عبارتند از: Xe133,I125,se 75, Ga67,99Fe,57 er, 32p , 14C و ...زائدات رادیواکتیو بیمارستانی جز پسماندهای خطرناک رادیواکتیو با تراز پایین LLRW محسوب شده است LLRW از نظر فعالیت فقط 1 درصد و از نظر حجم 85 درصد پسماندهای رادیواکتیو را شامل می شود پسماندهای رادیواکتیو یا پرتوساز نیز باید باتوجه به قوانین لی کشور در ظروف غیرقابل نفوذ سربی انباشته وبرچسب گذاری شوند پسماندهای پرتونگاری رادیولوژی نبایستی سوزانده شوند پسماندهای مایع پرتو را با غلظت کم می توان وارد شبکه جمع آوری پساب بیمارستان کرد گزینه های مختلف برای مدیریت پسماندهای رادیواکتیو بیمارستان باتوجه به نوع پسماند، کمیت و غلظت و نیمه عمر آن شامل پاکسازی، بازیافت، استفاده مجدد، بازگشت به تولید کننده اولیه، دفع بهداشتی و تخلیه به شبکه جمع آوری پساب بیمارستانی است.هدف از ارائه این مقاله علاوه بر شناخت منابع مختلف تولید پسماند های مختلف رادیواکتیو در مصرف پزشکی و بیمارستانها و تقسیم بندی آنها با توجه به خطرات نسبی، سمیت و نیمه عمر، روشهای مختلف مدیریت پسماند از مرحله تولید، جمع آوری، ذخیره سازی، جمع آوری و ایمن سازی، بازیافت، تصفیه و دفع به همراه قوانین مختلف جهانی و ملی ارائه خواهد شد

منابع تولید پسمانده رادیواکتیو ، بیمارستان ، مصارف پزشکی موادرادیواکتیو ، قوانین حفاظت ازپرتوها ، مدیریت پسماندرادیواکتیو