غلامرضا باکری - استادیار دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
شبنم لطفی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

با توجه به مشکلاتی که پساب های حاصل از صنایع لبنی برای محیط زیست به وجود می آورند و با در نظر گرفتن ارزش بالای تغذیه ای مواد موجود در آب پنیر از جمله پروئین ها، مبحث تصفیه پساب و جداسازی این مواد ارزشمند مطرح می شود. آب پنیر تقریبا حاوی نیمی از مواد جامد موجود در شیر کامل می باشد. این مواد جامد شامل پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا، لاکتوز، مقادیر قابل توجهی ویتامین، مواد معدنی و چربی است. در بین روش های متعدد از جمله خشک کردن به روش افشانه، روش های شیمیایی مثل ته نشینی، گروماتوگرافی، و الکتروفورز که به محتوی ارزشمند آب پنیر آسیب می رسانند و یا هزینه بالایی را به فرآیند تحمیل می کنند، فرآیندهای غشایی در صنایع لبنی از جایگاه ویژه ای برخوردارند در این فرآیندهای جداسازی بر مبنای تفاوت در اندازه مولکولی انجام می شود و به مواد با ارزش موجود در آب پنیر آسیبی وارد نمی شود استفاده از غشا در صنایع لبنی، موجب کاهش هزینه های عملیاتی ناشی از مصرف برق و بخار، بهبود ظرفیت و کارایی فرآیند و افزایش کیفیت محصول می گردد.همچنین استفاده از تکنولوژی غشایی سبب می شود علاوه بر بازاریابی محتوای ارزشمند آب پنیر، از آلودگی محیط زیست و خطرات احتمالی آن برای گیاهان و جانوران در صورت دفع شدن به محیط زیست، جلوگیری شود باتوجه به اهمیت این فرآیندها، در این پژوهش به مرور و بررسی فرآیندهای غشایی برای تصفیه آب پنیر و عوامل مختلف موثر بر این فرآیندها پرداخته ایم

آب پنیر ، فرایندهای غشایی ، تصفیه ، محیط زیست ، پساب