بیژن بیدآباد - مشاور اقتصادی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
محمود الهیاری فرد - کارشناس اقتصادی اداره تحقیقات و برنامه ریزی بانک ملی ایران

به رغم توسعه و گسترش انواع روش های تامین مالی در سطح بین المللی اعم از روش های مبتنی بر بانکداری اسلامی و یا بانکداری متعارف، نحوه انتقال الکترونیکی منابع در تامین مالی چه به روش قرضی و چه غیرقرضی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. فقدان سیستم پرداخت الکترونیک در سیستم های اطلاع رسانی طرح های قابل سرمایه گذاری به رغم گسترش سامانه تسویه ناخالص (RTGS)، سامانه اتاق پایاپای الکترونیک (ACH)، سامانه تسویه اوراق بهادار الکترونیکی و شناسه حساب بانکی بین الملل (IBAN) و از طرفی گسترش شبکه های فرا بانکی و یکپارچه بین الملل مانند SEPA، سوئیفت (SWIFT) شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) و فعالیت های صورت گرفته در جلب مشارکت های بین المللی در فرآیندهای تامین مالی طرح ها از محل وجوه ارزی در کشورهای مختلف همچنان ناکارآمد بوده است. در این میان نقش به کارگیری سیستم های پرداخت الکترونیک به منظور جذب سرمایه گذاری خارجی از محل منابع خرد و طراحی ابزارهای مالی قابل معامله در بازارهای ثانویه اینترنتی می بایست مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله ضمن بررسی انواع روش های تامین مالی طرح های سرمایه گذاری الگوی جدیدی از تامین مالی مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ابزارهای مالی بدون شبهه ربا به منظور تکمیل زنجیره تامین مالی طرح های سرمایه گذاری را معرفی می نماییم. شرعی بودن معاملات ابزارهای تامین مالی از یک طرف و سهل الوصول بودن در جذب منابع خرد ارزی بین المللی دو فاکتور اصلی در ابداعات مالی غیرربوی مطرح در این مقاله خواهد بود. در این راستا با طراحی سیستخم جدیدی تحت عنوان سیستم تسویه اوراق بدون کاغذ غیرربوی (NSSSS) با سازوکارهای معاملاتی غیرربوی به دور از هر گونه حیله و با ابداعات جدید مالی غیرربوی مبتنی بر فن آوری اطلاعات شامل گواهی مشارکت و گواهی پذیره در بانکداری PLS، گواهی آتی در سیستم تامین مالی جعاله JES و ارواق قرضه تجاری به منظور تامین نقدینگی بانک ها و ارواق قرضه خزانه غیرربوی به عنوان ابزار سیاست های پولی می توان هر دو هدف در طراحی ابزارهای تامین مالی اسلامی را فراهم نمود.