علیرضا ناصرپور - دانشجوی دکتری رشته مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

از دهه هشتاد میلادی به بعد در اثر برخی از تحولات در صنعت بیمه و محیط پیرامونی آن، فعالان این صنعت به دنبال یافتن راه هایی به غیر از روش سنتی بیمه و بیمه اتکایی برای پوشش ریسک نهادهای بیمه ای که تحمل ریسک را به عهده می گیرند، رفتند. بیشتر ایین روش های جایگزین انتقال ریسک، مبتنی بر استفاده از ظرفیت عظیم بازار سرمایه بوده و به دنبال ایفای نقش مستقیم تری از طرف فعالان بازار سرمایه در ارائه حمایت های بیمه ای و بیمه اتکایی می باشد. بخش اعظم جایگزین های انتقال ریسک که به ارواق بیمه ای (اوراق مرتبط با بیمه) (ILS) معروف اند، طی فرایند اوراق بهادارسازی ریسک به وجود آمده اند و در دو بخش بیمه های عمر و بیمه های اموال و حوادث گسترش و توسعه پیدا کرده اند. این ابزارها در بخش بیمه اموال و حوادث دارای انواع متفاوتی هستند که سه نوع پر کاربرد این ارواق تضمین زیان صنعت (ILW)، اوراق سایدکار و ارواق بلایای طبیعی می باشند که قدیمی ترین آن ها ارواق تضمین زیان صنعت و جدیدترین آن ها سایدکار است که از نوآوری های پس از طوفان کاترینا است. این نوشتار پس از تبیین مختصری از انواع این ارواق در پی بررسی چالش های فقهی و حقوقی این ارواق در ایران است. به طور خاص این تحقیق در پی پاسخگویی به این سوال است که آیا از نظر فقه امامیه سازوکار انتشار این اوراق توجیه فقهی دارد و آیا قوانین و مقرارت فعلی ما در حوزه بازار سرمایه امکان انتشار چنین ارواقی را فراهم می کند.

اوراق بیمه بلایای طبیعی، اوراق بیمه ای، ریسک فاجعه آمیز، وکالت، بیمه، ربا و واسط