فرزام ابوالفتحی - مدیر گزارشات شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو)
سید محمد هاشمی نژاد - دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه تهران، مدیر توسعه فرهنگ سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار تهران
سید بابک ابراهیمی - دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران

همزمان با شروع قرن بیست و یکم، دستیابی به موفقیت در بکارگیری روش های مختلف حمل و نقل در توسعه شهری مشکل تر می شود. این واقعیت ناشی از ظهور عصر جدیدی است که «تغییر» یکی از خصایص اصلی آن می باشد. موقعیت جدید منجر به بازنگری اساسی در اولویت های حمل و نقل، ساختار کیفیت و خدمات رسانی، دیدگاه های استراتژیک و مدل هایی از توسعه حمل و نقل است که تا به حال به کار گرفته شده اند. در این میان روش موثری که برای درک نیازهای مردم با رویکرد توسعه ای می توان مطرح نمود حمل و نقل ریلی درون شهری است. در ایران نیز توسعه مترو بهترین تابلوی خدمات رسانی به مردم در عرصه حمل و نقل درون شهری است و به عنوان یک نماد توسعه و پیشرفت به حساب می آید و هر عملیاتی که برای احداث و بهره برداری آن انجام می شود یک شاخص در میزان توسعه است. علاوه بر آن اگر واقعا به بحث ساخت و بهره برداری مترو نیز به عنوان یک فرآیند توجه کنیم، می توان آن را یک شاخص پیشرفت در توسعه کشور تلقی کرد. از دید صاحب نظران کاملاٌ پذیرفته است که حرکت موثر و سازنده در مسیر توسعه مترو می تواند تصویر روشنی در رسیدن به اهداف سند چشم انداز فراهم نماید. نحوه تامین مالی و تهیه بودجه اجرایی لازم برای انجام پروژه های زیربنایی و بهره برداری از محصولات و خدمات حاصل از آن ها در حال حاضر به عنوان یکی از مهم ترین چالش های پیش روی کشورهای در حال توسعه مطرح می باشد. باتوجه به وضعیت خاص ساختار سیاست گذاری کشورهای در حال توسعه امکان تامین سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه های بزرگ به راحتی فراهم نمی شود، لذا انتخاب روش تامین مالی مناسب در مورد پروژه ها مساله مهمی است، چرا که اندیشیدن راهکاری برای تامین منابع مالی پروژه از مراحل اولیه برای اطمینان از به انجام رسیدن پروژه است در انتخاب روش مناسب تامین مالی در مرحله امکان سنجی پروژه باید به تمام موارد و خواسته های بخش های مختلف درگیر در پروژه توجه کرد و سپس با توجه به ارجحیت و اهمیت هر کدام از آن ها به انتخاب روش مناسب پرداخت. در ضمن باید توجه داشت که ساختار استفاده شده برای تامین مالی پروژه در یک کشور ممکن است به دلیل وجود تفاوت ها در قوانین و شرایط آن موثر نباشد در حالیکه به طور موثری در کشور دیگری استفاده شود نکته مهم انتخاب صحیح روش تامین مالی با توجه به شرایط هر پروژه و کشور میزبان پروژه است. در این مقاله به معرفی روش های تامین مالی پروژه ها در حمل و نقل ریلی درون شهری پرداخته می شود و سپس براساس دسته بندی های ارائه شده، روش مطلوب و عملیاتی برای تهران پیشنهاد می شود.

حمل و نقل ریلی درون شهری، تامین مالی، مترو، پروژه