نرگس صالح نیا - دانشجوی دکترای علوم اقتصادی ، دانشگاه فردوسی ، مشهد
حسین انصاری - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدعلی فلاحی - استادیار گروه اقتصاد ، دانشگاه فردوسی ، مشهد
کامران داوری - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه فردوسی مشهد

با توجه به شرایط خشک و نیمه خشک در کشور و با عنایت به اینکه ایران در سال 2025 در گروه کشورهای تشنه دنیا قرار خواهد گرفت، فعالیتهایی در بخشهای مختلف به خصوص در بخش کنترل آب ، در کشور صورت پذیرفته است. علی رغم پیشرفتهای حاصل ، سطح خدمات و کارایی مصرف آب و به خصوص آب شرب ، ناکافی و نامناسب به نظر می رسد. به منظور رفع معضل مذکور و با توجه به نیاز مبرم به انجام تحقیقات در خصوص آب شرب ، در این مقاله با ارائه روشی ساده ، دقیق ، کارا و عملیاتی ، کشش قیمیت و درآمدی تقاضا در بخش آب شرب خانگی برآوردده شد تا زمینه ساز تحقیقات بعدی باشد. کشش درآمدی ، با استفاده از یک جانشین مناسب برای درآمد خانوار ، به نام عرصه و اعیان هر مشترک و با استفاده از توابع لگاریتمی دوسویه برای بلوک های مختلف مصرفی در سالهای آماری 80 تا 83 برای یک نمونه تصادفی تعیین گردید. در کلیه توابع لگاریتمی محاسبه شده ، ضریب همبستگی بالای 40 درصد بوده و مقادیر متوسط کشش درآمدی ، در بازه 0/704 برای بلوک اول با سطح درآمد کم تا 0/411 برای بلوک پنجم با درآمد و مصرف زیاد ، متغیر بود. این امر نشان می دهد که این کالا در سبد مصرفی خانوار ، ضروری و بی جانشین است. کشش قیمتی تقاضا نیز با استفاده از روش پولاک - والس اصلاح شده و با توجه به تغییر قیمت در دو بازه زمانی و مقدار کشش درآمدی برای دوره آماری محاسبه شد. مقدار این کشش از 0/3 - برای بلوک دوم تا 0/01- برای بلوک چهارم متغیر بود که این موضوع ، کم کشش بودن تقاضای آب نسبت به قیمتهای موجود را نمایان می کند.

تعرفه ، قیمت گذاری ، آب شرب ، کشش درآمدی ، کشش قیمتی تقاضا ، پولاک - والس