محمدمحسن توفیق - دانشیار بخش مهندسی عمران ، دانشگاه شهید باهنر ، کرمان
سیدطاها طباطبایی عقدا - کارشناس ارشد مکانیک خاک و پی ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

یکی از مهمترین علل نشست منطقه ای زمین ، برداشت بیش از حد اب زیرزمینی است . نشست های نامساوی سبب ایجاد شکافهایی در سطح زمین ، خسارات به سازه ها ، جاده ها ، تاسیسات شهری ، مسیر راه آهن و همچنین باعث تغییر شیب کانال های آبیاری ، مجاری آب و سیستم فاضلاب شهری می شود. برای مدل سازی نشست بر اثر افت سطح آب زیرزمینی ، مدل اجزای محدود تحکیم کوپل تهیه و به کار گرفته شد. این مدل براساس تئوری تحکیم سه بعدی بایوت فرمول بندی شده است . در این تحقیق شهر رفسنجان برای مطالعه موردی در نظر گرفته شد . به این منظور مجموعه اطلاعات مؤثر و مرتبط با نشست زمین از جمله نقشه های زمین شناسی ، ژئوفیزیک ، آبهای زیرزمینی ، پروفیل خاک و نشست های اندازه گیری شده در منطقه تهیه شد . با توجه به کمبود اطلاعات آزمایشگاهی از پروفیل خاک مناطق مختلف ، با اندازه گیری میزان نشست و انجام محاسبه برگشتی در چندین نقطه ، اطلاعات لازم برای تهیه مدل در سایر مناطق شهر فراهم شد . سپس با تهیه مدل نرم افزاری ، میزان و روند نشست شهر رفسنجان در سالهای آتی ، پیش بینی و تأثیرات آن بر شبکه فاضلاب مشخص گردید.

فرونشست منطقه ای ، برداشت آب زیرزمینی ، تحکیم ، شبکه فاضلاب ، رفسنجان