اصغر ابراهیمی - عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی یزد
حسین پورمقدس - استاد ، مرکز تحقیقات محیط زیست ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
حسین موحدیان - استاد ، مرکز تحقیقات محیط زیست ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمدمهدی امین - استادیار ، مرکز تحقیقات محیط زیست ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

الکلیل بنزن سولفونیک اسید خطی (LAS) از دسته سورفاکتانت های آنیونی است که به میزان بسیار زیادی در کشورهای مختلف تولید شده و از طریق شبکه های فاضلابرو به محیط زیست راه پیدا می کند و در منابع آبهای سطحی مانند رودخانه ها مشکل ایجاد می کند . به این دلیل ضروری است که تصفیه خانه های فاضلاب حداکثر میزان این ترکیبات را از طریق بیولوژیکی حذف نمایند. در این تحقیق به منظور بررسی راندمان حذف LAS ، چهار راکتور بیولوژیکی تصفیه فاضلاب به طور موازی به روش لجن فعال متداول و تانک هوادهی با بستر ثابت ساخته شد و در شرایط مشابه فاضلاب خانگی راهبری گردید . پارامترها براساس روش استاندارد اندازه گیری شد . روشهای آماری T-test و ANOVA برای آنالیز داده ها مورد استفاده قرار گرفت . نتایج نشان داد که راندمان حذف COD ، LAS و میزان هوای مصرفی در تانک هوادهی با بستر ثابت بیش از سیستم لجن فعال متداول است . در غلظت LAS ورودی برابر 5 میلی گرم در لیتر ، راندمان حذف LAS در دو سیستم مورد مطالعه 96 و 94 درصد به دست آمد. پساب خروجی هر دو سیستم براساس استاندارد محیط زیست ، قابلیت تخلیه به آبهای سطحی (< mg/L 1/5 ) و آبهای زیرزمینی (< mg/L 0/5 ) را داشتند . سیستم لجن فعال متداول در غلظتهای بالاتر از 5 میلی گرم در لیتر ، راندمان لازم برای کاهش مقدار LAS در پساب خروجی به منظور تخلیه به محیط زیست را نداشت در صورتی که تانک هوادهی با بستر ثابت در غلظتهای بالاتر (12 و 20 میلی گرم ) با راندمان 97 درصد توانایی لازم برای کاهش مقدار LAS در پساب خروجی را دارا بود . بنابراین تانک هوادهی با بستر ثابت در شرایطی که غلظت LAS ورودی به سیستم بالاست ، توصیه می گردد.

آلکیل بنزن سولفونیک اسید خطی (LAS) ، تانک هوادهی با بستر ثابت (FBAT) ، لجن فعال رشد متداول (CAS) ، سورفاکتانت