عزیز عابسی - دانشجوی دکترای آب و محیط زیست ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران
محسن سعیدی - دانشیار گروه آب و محیط زیست ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران
ناصر حاجی زاده ذاکر - دانشیار گروه مهندسی محیط زیست ، دانشکده محیط زیست ، دانشگاه تهران
حسین خیرخواه - دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران ، دانشکده عمران ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران

در این مقاله نتایج مشاهدات آزمایشگاهی انجام شده به منظور تعیین مشخصات جریان در تخلیه سطحی فاضلابهای سنگین از کانال های مستطیلی در محیط های ساکن و غیرلایه بندی شده ، ارائه گردید . در تحقیق حاضر ، رفتار هندسی جریان از طریق شبیه سازی فرایند تخلیه در اتاق تاریک ، ثبت شد و از طریق پردازش رقومی تصاویر به دست آمده ، مورد بررسی قرار گرفت . در این آزمایش ها همچنین برای اندازه گیری میزان ترقیق ، از نتایج حسگرهای الکتروشیمیایی هدایت الکتریکی که در امتداد مسیر جانمایی شده بودند ، استفاده شد . به این ترتیب ، علاوه بر مشخصات هندسی جریان، رفتار اختلاطی آن نیز تعیین و در قالب مجموعه ای از گراف های بی بعد ارائه گردید . پروفیل های غلظت ، مسیر خود همسان جریان ، تغییرات عرض و میزان ترقیق جریان در امتداد مسیر آن ، از جمله پارامترهایی هستندکه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند . با توجه به خاصیت خود همسانی جریان در محیط های پذیرنده ، الگوهای مشاهده شده از مشخصات جریان ، از طریق تقسیم بر مقیاسهای طولی جت به پلوم به دست آمده برای هر آزمایش ، نرمال گردید . پارامترهای به دست آمده با قرار گرفتن بر روی یکدیگر ، رفتار عمومی جریان در محیط پذیرنده را نشان می دهند . نتایج به دست آمده در نهایت به منظور به دست آوردن تصویری مناسب از فرایند تخلیه با مشاهدات آزمایشگاهی سایر محققان در حالت تخلیه مستغرق فاضلابهای سبک مقایسه گردید . بررسی مقایسه ای رفتار جریان در این دو حالت بیانگر آن است که علی رغم الگوی رفتاری مشابه ، به دلیل تأثیر سطح آزاد محیط ، مشخصات جریان در تخلیه های سطحی و مستغرق تا حدی متفاوت از یکدیگر است . در این حالت مسیر حرکت جریان دارای پیشروی افقی بیشتری نسبت به تخلیه های مستغرق بوده و شیب تغییرات عرض و ترقیق جریان نیز متفاوت از حالت مستغرق است.

تخلیه فاضلاب ، تخلیه کننده های سطحی ، شناوری منفی ، نمک زدایی ، اختلاط