محمد جمالی نژاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران - محیط زیست ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی اصفهان
امیر تائبی - استاد ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی اصفهان
سیدمجید مرتضوی - دانشیار ، دانشکده مهندسی نساجی ، دانشگاه صنعتی اصفهان

فاضلابهای صنایع نساجی دارای حجم زیادی هستند و از نظر کیفیت بسیار آلوده و متفاوت اند و به همین دلیل شرایط تصفیه آنها پیچیده و مشکل است . هدف اصلی این تحقیق ، مطالعه عملکرد ضایعات دولومیت ناشی از صنایع سنگ به عنوان جاذب برای حذف رنگ از فاضلابهای نساجی بود . این ضایعات اکثراً بدون استفاده بوده و به محیط زیست وارد می شوند. برای این منظور و نظر به کاربرد وسیع رنگینه های اسیدی ، دیسپرس و راکتیو در صنایع نساجی ، از محلولهای رنگی حاوی رنگینه های C.I.Acid Red88 و C.I.Disperse Red151 و C.I Reactive Red استفاده شد . به منظور بهینه سازی و بررسی عوامل مختلف بر روی میزان جذب ، چهار عامل اصلی غلظت اولیه رنگینه ، pH اولیه محلول ، سرعت اختلاط و دز جاذب مورد بررسی قرار گرفت . برای کاهش تعداد آزمایش های مورد نیاز برای صرفه جویی در هزینه و زمان تحقیق ، از روش طرح آزمایش های تاگوچی استفاده شد . برای افزایش ظرفیت جذب ، ابتدا دولومیت در دمای 800 درجه سلسیوس سوزانده و سپس به عنوان جاذب استفاده شد . کلیه آزمایش های جذب در راکتورهای ناپیوسته انجام گرفتند. در شرایط بهینه ، کارایی جذب رنگ برای رنگینه Acid Red88 با غلظت اولیه 50 میلی گرم در لیتر ، pH اولیه 6 ، سرعت اختلاط 200rpm و دز جاذب 8 گرم در لیتر ، برای رنگینه Disperse Red151 با غلظت اولیه 100 میلی گرم در لیتر ، pH اولیه 4 ، سرعت اختلاط 200rpm و دز جاذب 8 گرم در لیتر و برای رنگینه Reactive Red29 با غلظت اولیه 50 میلی گرم در لیتر ، pH اولیه 2 ، سرعت اختلاط 200rpm و دز جاذب 6 گرم در لیتر بیش از 99 درصد به دست آمد که نشان دهنده کارایی بالای این جاذب در حذف رنگ بود . نتایج نشان داد که مدل همدمای جذب فروندلیج بهترین توصیف کننده فرانید جذب توسط دولومیت سوخته در حالت تعادل برای رنگینه های استفاده شده است.

جذب سطحی ، دولومیت ، رنگینه های نساجی ، بهینه سازی ، تاگوچی ، ایزوترم فروندلیچ