زهرا احمدآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری
مهدی قاجار سپانلو - استادیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری
محمدعلی بهمنیار - دانشیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری

به منظور بررسی تأثیر لجن فاضلاب بر میزان عناصر کم مصرف خاک و جذب آنها در اندامهای گیاه دارویی گاوزبان ، آزمایشی در قالب طرح کرتهای خرد شده در سه تکرار، شش تیمار کودی و شش تیمار سال در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی ساری انجام گردید . تیمارهای کودی شامل : دو سطح ٢٠ و ٤٠ تن در هکتار از لجن فاضلاب، تلفیقی از لجن فاضلاب و کود شیمیایی، کود شیمیایی، شاهد و سالهای مصرف به صورت: سال ٨٥ ، سال ٨٥ و ٨٨ ، سال ٨٥ و ٨٦ ، سال 85، 86 و 88 ، سال 85 تا 87 و سال 85 تا 88 کود خورده بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای کودی بر میزان جذب این عناصر در خاک، برگ و گل گیاه دارای اثر معنی دار بود. سالهای مصرف کود نیز در همه موارد به جز میزان جذب روی و منگنز در برگ گیاه دارای اثر معنی دار بود. اثرات متقابل تیمارهای سال و کود در خاک بر میزان غلظت تمامی عناصر کم مصرف به جز منگنز معنی دار بود در حالی که در برگ گیاه فقط بر میزان جذب آهن و مس اختلاف معنی دار داشت. این اثر در گل گیاه نیز بر میزان جذب منگنز و مس اثر معنی دار نشان داد که باعث افزایش تقریباً بیش از دو برابر غلظت این عناصر در اندامهای گیاهی شد.

لجن فاضلاب، کود شیمیایی، عناصر کم مصرف، گاوزبان