محمد ملکوتیان - استاد مرکز تحقیقات بهداشت محیط و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان
حسین جعفری منصوریان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ارتقای سلامت و دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
سمیه موسوی - دانش آموخته کارشناسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان
محمد دانش پژوه - کارشناس شیمی کاربردی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان

استفاده وسیع از فلزات سنگین و ترکیبات آنها توسط صنایع، منجر به تخلیه مقادیر زیادی از این آلاینده ها به آبهای پذیرنده شده است. در صورتی که این آلاینده ها وارد محیط شوند باعث ایجاد مخاطرات بهداشتی می شوند. کروم یکی از مهم ترین فلزات سنگینی است که حضور آن در محیط های آبی نگرانی بزرگی به دلیل سمیت بالا در غلظتهای پایین و قابلیت تجمع در بافتهای ارگانیسم ها ایجاد کرده است. هدف از این مطالعه ارزیابی کارایی فرایند فنتون در حذف کروم از فاضلاب صنایع آبکاری به عنوان آلاینده اصلی و مؤثر در حذف COD و کدورت بود. پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی بوده که در بازه زمانی ٣ ماهه سوم سال ٨٩ انجام گردید. نمونه برداری از حوضچه متعادل سازی فاضلاب صنعت آبکاری واقع در شهرک صنعتی خضراء شهرستان کرمان انجام گرفت. جمع تعداد نمونه ها ١١٠ بود. نمونه ها بعد از آماده سازی در شرایط مختلف (تنظیم pH در مقادیر 2، 5، 7، افزودن H2O2 با درصد وزنی 30 درصد در غلظتهای 500، 1000، 1500، 2000، 2500 و 3000 میلی گرم در لیتر و + Fe2 در غلظتهای 100، 200، 400، 800، 1600 و 3200 میلی گرم در لیتر ) در مدت زمان های واکنش 10، 30 و 60 دقیقه مورد آزمایش قرار گرفتند. تمام آزمیاش ها براساس روشهای مندرج در کتاب روشهای استاندارد برای آزمایش آب و فاضلاب انجام گردید. نتایج نشان داد بیشترین میزان حذف کروم در pH برابر 5 ، نسبت بهینه + H2O2/Fe2 برابر 2000/8000 میلی گرم در لیتر و زمان واکنش 10 دقیقه حاصل شد که برابرا با 99/7 درصد بود . بالاترین بازدهی حذف COD در pH برابر 2، نسبت بهینه + H2O2/Fe2 برابر 1600/2500 میلی گرم در لیتر و زمان واکنش 60 دقیقه به دست آمد که به میزان 68 درصد حاصل شد . حداکثر حذف کدورت نیز در pH برابر ٧، نسبت بهینه + H2O2/Fe2 برابر 1500/400 میلی گرم در لیتر و زمان واکنش 10 دقیقه حاصل شد که برابر با 97/6 درصد بود. نتایج به دست <ده با نتایج مطالعاتی همچون تجزیه میکروسیستین LR با استفاه از فرایندهای فنتون و فتوفنتون ، قابلیت تصفیه فاضلاب آموکسیلین با ترکیب فرایندهای استخراج و اکسیداسیون فنتون و اسمز معکوس ، فرایند سونوالکتروفنتون به عنوان یک تکنولوژی جدید برای تخرب آلاینده های آلی در آب ، اکسیداسیون RDX و HMX توسط فنتون و کاهش COD و حذف روی از فاضلاب صنعت ابریشم مصنوعی با استفاده از ترکیبی از فرایند الکتروفنتون و ترسیب شیمیایی همخوانی دارد. با توجه به نتایج حاصل شده از پژوهش ، فرایند فنتون یک فرایند مؤثر در حذف آلاینده هایی همچون کروم ، COD و کدورت از فاضلابهای صنایع آبکاری بوده و می تواند جایگزین مناسبی از نظر کارایی برای سایر روشهای حذف این آلاینده ها از فاضلاب باشد.

فرایند فنتون، فلز سنگین ،کروم، فاضلاب آبکاری