مسلم محمدی گله زن - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه زابل، زابل
شایان شامحمدی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

در حال حاضر یکی از مهم ترین آلاینده های محیط زیست، پسابهای صنعتی حاوی فلزات سنگین هستند. نی کل یکی از این فلزات سمی است که غلظت بالای آن باعث حساسیت پوستی، بیماری های قلبی، انواع سرطان ها و غیره می شود، بنابراین حذف نیکل از پسابهای صنعتی ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق مقایسه سینتیک و ایزوترم جذب نیکل توسط کربن فعال، خاک اره، پوسته فندق و پوسته بادام بود. برای این کار ابتدا جاذب ها تهیه شد و برای حذف نیکل از محلول با غلظتهای 2/5 تا 125 میلی گرم در لیتر استفاده شد. نتایج آزمایش های pH نشان داد که برای جاذبهای کربن فعال، خاک اره، پوسته فندق و پوسته بادام حداکثر مقدار جذب ، به ترتیب در pH 6 و 6 و 6 و 7 به دست آمد. آزمایش های سینتیک جذب نشان داد که حداکثر زمان تعادل در غلظت ۵ میلی گرم در لیتر برای جاذب های کربن فعال، پوسته فندق، خاک اره و پوسته بادام به ترتیب برابر 60، 75 ، 120 و 150 دقیقه است. نتایج برازش مدل های سینتیک نشان داد که برای جاذبهای پوسته فندق و خاک اره، مدل لاگرگرن و برای جاذبهای کربن فعال و پوسته بادام مدل هو و همکاران، در سطح ۹۵ درصد اعتماد دارای کمترین فاکتور خطا و بیشترین ضریب همبستگی است و سرعت جذب سطحی نیکل به صورت پوسته بادام < خاک اره < پوسته فندق < کربن فعال است. مطالعه ایزوترم جذب نشان داد که با توجه به فاکتور خطا و ضریب همبستگی برای تمامی جاذبها، به ترتیب مدل های ردلیچ پترسون و لانگمیر داده های ایزوترم را بهتر توصیف می کنند. همچنین نتایج نشان داد که حداکثر زمان تعادل تابع توانی از ظرفیت جاذب است.

جذب، کربن فعال، پوسته فندق، پوسته بادام، خاک اره