عباس جهانبخش - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

برای گام برداشتن در مسیر پایدار سازی محیط مصنوع نیاز به سرمشق و الگو داریم و طبیعت به عنوان یکی از مهمترین الگوها همواره جایگاه ویژه ای را به عنوان سرمشق فعالیتهای انسانی دارا بوده است. درک شیوه هایی که طراح طبیعت بوسیله آن پایداری را ایجاد و حفظ نموده، نیاز به نگرشی همه جانبه، هماهنگ و نظامند دارد. نگرش سیستمی به طبیعت سالهاست که در قالب علم اکولوژی انجام می شود. ولی حلقه مفقوده این زنجیر، انتقال یافته ها به متخصصان فعال در زمینه ساخت محیط مصنوع است؛ تا بتوان راهکارهایی را که طبیعت بوسیله آنها نظام خود را حفظ کرده و به پایداری می رساند، اقتباس نموده و در ساخت محیط مصنوع به کاربرد. در این مقاله با بررسی ساختار و قوانین حاکم بر طبیعت (اکوسیستم)، پنج ویژگی اساسی که موجب پایداری طبیعت می گردند توضیح داده شده است. (این ویژگی ها عبارتند از: -احزاء متنوع و چرخه تولید؛ -خود تنظیمی؛ -پویایی؛ -توالی یا کلیماکس؛ - کنترل انتشار و جمعیت جانداران). در مرحله بعد با مقایسه و تطبیق پنج شیوه فوق که طبیعت را پایدار می سازد؛ با نظام و ساختار مصنوعات بشری در ساخت معماری و شهرسازی، راه حلهایی قابل درک و استفاده برای سازندگان محیط مصنوع در مقیاسهای مختلف از شهرسازی تا معماری و طراحی داخلی، جهت نیل به «پایداری» استخراج شده است.

معماری پایدار، الگوی پایداری، طبیعت، اکوسیستم