مهدی صالحی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ملی باکو، آذربایجان
میرنجف موسوی - استادیار دانشگاه ارومیه
علی باقری کشکولی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

گسترش شهرنشینی منجر به افزایش معضل های زیست محیطی شهرها برای ساکنان شهرها شده است که این بر خلاف اهداف توسعه پایدار است. هدف از این مقاله به بررسی و ارزیابی مسائل زیست محیطی شهرهای استان یزد بر اساس شاخص های توسعه پایدار شهری و با تأکید بر جنبه های محیطی است. بر این اساس روش تحقیق کاربردی- توسعه ای و جامعه آماری 24 شهر استان یزد است. بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی در سال 1390 دارای 11 شهرستان، 24 شهر، 20 بخش و 51 دهستان می باشد. طبق داده های آماری 1390، شهر یزد با 486152 نقر جمعیت حدد هفت برابر دومین شهر بزرگ استان یعنی میبد جمعیت دارد. بررسی مسائل زیست محیطی شهرهای استان یزد نشان می دهد رشد سریع صنایع منطقه ناشی از ضرورت تأمین نیازهای اقتصادی و نیاز به اشتغال جمعیت رو به رشد به ویژه در مناطق شهری بوده است. در واقع در قلمرو استان یزد، تمرکز کلیه صنایع عمدتاً در شهرستان یزد شکل گرفته است و از منابع آلودگی شهر یزد به شمار می روند. آلودگی کشتارگاه ها و آلودگی حاصل از فعالیت معادن نیز از جمله معضلات زیست محیطی شهرهای استان است. همچنین زباله به اشکال گوناگونی آب های سطحی و زیرزمینی را آلوده می سازد. تحلیل ها بر اساس سطح بندی خوشه ای K میانگین نشان می دهد شهرهای یزد، میبد، اردکان، عقدا، مروست و زارچ با حدود 71/35 درصد از جمعیت شهری به عنوان شهرهای ناپایدار و شهرهای شاهدیه، مهردشت، حمیدیا، حضرآباد و احمدآباد با دربرگرفتن درصد 6/99 از جمعیت شهری در رده شهرهای پایدار قرار دارند. همچنین ضریب اسپیرمن نیز نشان می دهد تفاوت های فاحشی بین تعداد جمعیت و ناپایداری زیست محیطی وجود دارد. در نهایت جهت کم رنگ تر کردن معظلات زیست محیطی شهرهای استان یزد و رسیدن به توسعه پایدار شهری راهکارهایی ارائه شده است.

محیط زیست، توسعه پایدار، آلودگی، پساب ها، شهرهای استان یزد