سیدهادی حسینی - استادیار مرکز پژوهشی جغرافیایی و اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری
معصومه حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه حکیم سبزواری

رشد روزافزون جمعیت و افزایش شهرنشینی باعث نیاز به توسعه فضائی شهرها شده است و در صورتیکه رشد و گسترش شهر کنترل نگردد و بی برنامه باشد پراکنده رویی شهری رخ می دهد. طبق نتایج بسیاری از تحقیقات پراکنده رویی شهری دارای پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و… است . برای کنترل پراکنده رویی شهری قبل از هرچیز بایستی عوامل تاثیرگذار برآن شناسایی گردد. بدین منظور شهر مشهد که دومین شهر پرجمعیت ایران است بعنوان نمونه موردی انتخاب گردید. با توجه به نقش و اهمیت رشد جمعیت و مهاجر بر پراکنده رویی این دو فیاکتور در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. در یژوهش حاضر ازروش های توصیفی- تحلیلی استفاده شده است ونوع تحقیق نیز کاربردی- توسعه ای است. براساس نتایج رشد جمعیت و مهاجرت از عوامل بسیار مهم در پراکنده رویی این شهر می باشند. بطوریکه براساس نتایج حاصله از مدل هلدرن 97درصد از پراکنده رویی شهر مشهد در دهه 1365-1375 و 93 درصد در دهه 1375-1385، مربوط به رشد جمعیت بوده است و در دهه 1365-1375، 90.67 درصد و در دهه 1375-1385، 85.26 درصد از افزایش جمعیت مربوط به مهاجرت می باشد.

پراکنده رویی، مشهد، عوامل، مهاجرت، رشد جمعیت