شهرام امید رهایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، گروه معماری، شوشتر، ایران
امید رهایی - استادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، تهران، ایران
رضا میرزایی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند، بیرجند، ایران

یکی از کهن ترین بناهای سنگی ایران مجموعه پرستشگاه باستانی سرمسجد در شهر کنونی مسجد سلیمان یا پارسوماش باستانی می باشد. گستره ی زمانی و حجمی و گوناگونی استفاده از سنگ در تاریخ این منطقه که در اقلیم سخت گرم و خشک کوهپایه ای جنوب غرب زاگرس قرار دارد جای بسی تأمل دارد. از زمان معماری کهن توسط پارسیان تا ساخت و ساز مدرن توسط شرکت بریتیش پترولیوم درصدسال پیش، از قابلیت سنگ رسوبی بومی منطقه در بهره گیری برای شکل دهی یک معماری پایدار همساز با اقلیم سخت منطقه سخن می گوید. در این تحقیق سعی بر تحلیل تلفیق روش های پایدار استفاده از سنگ با حفظ ماهیت پایدار ساخت و بههر گیری از فن آوری روز در عین حفظ هویت بومی معماری منطقه بوده و مصادیق موفق اینگونه رویکرد برسی می گردد. در این مسیر ضمن مطالعات میدانی که اصلی ترین روش تحقیق فوق می باشد، به بررسی اسناد مرتبط موجود در این زمینه نیز پرداته می شود. با توجه به وسعت مناطق کوهپایه ای و حجم عظیم انواع معادن سنگ در ایران، شاید مهمترین جنبه نوآوری اینگونه بررسی معرفی کارکرد سنگ های بومی حوزه ی زاگرس در ساخت و سازهای مدرن کنونی با رویکردی به معماری پایدار و همسازی با اقلیم و مقاومت در برابر زلزله با رعایت اصل صرفه ی اقتصادی آن باشد. حفظ و صیانت از محیط زیست با بیشینه استفاده از تکنیک های همسازی با اقلیم مد نظر می باشد.

معماری بومی، معماری پایدار، همساز با اقلیم، معماری سنگ، راهکار اقلیمی