مهدی غفاری - دانشجوی کارشناسی ارشدعمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان
نوید گنجیان - استادیارگروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمدرضا منصوری - استادیارگروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

باتوجه به نیازروزافزون کلانشهرها به توسعه ناوگان حمل ونقل ریلی وانتقال بخشی ازاین سیستم حمل و نقل به زیرشهرها بهدلیل افزایش ترافیک و آلودگیهای ناشی ازآن استفاده ازتونلهای شهری گسترش بسیاری داشته است درشهرهای واقع درمناطق لرزه خیزدرمعرض گسلش درصورتی که به هردلیلی نتوان مسیرتونل را تغییر داد میتوان باسازوکارهایی تونل را درمجاورت گسل طراحی و اجرا نمود دقت طراحی صحیح این تونلها به علت واقع شدن درخاک سست و ایجادمشکلاتی ازقبیل تخریب ساختمانهای اطراف تخریب پوشش تونل و صدمات جانی برای افرادی که درتونل یا قطارهستندازاهمیت دوچندان برخوردار است اجرای بهینه و تامین ایمنی این گونه سازه های زیرزمینی تحت اثرگسلش علی الخصوص درموردتونلهای واقع درکلانشهرهایی با گسل های فراوان مانند تهران و پرجمعیت ازجمله عواملی هستند که لزوم مطالعات و پژوهشهای دقیقتری را دراین زمینه توسط طراحان سازه های زیرزمنیی ایجاب مینمایند برای بررسی تاثیر ویژگیهای پوشش و جنس مصالح آن و همچنین تاثیر فاصله تونل ازگسل نیاز به استفاده ازنرم افزار قوی تحلیل تونل می باشد لذا دراین مقاله ازبرنامه PLAXIS 3D Tunnel استفاده شده است که دربخش طراحی و تحلیل تونل توانایی های فراوانی دارد نتایج نشان میدهد که هرچه ما ازجشمه نیروگسلش فاصله گرفته نیروها و خسارات وارده کاهش چشمگیری داشته بطوریکه به ازای هریکمترهزاروسیصد کیلونیوتن به نیروهای محوری Nپانصدکیلونیوتن به نیروهای برشی Q وپنجاه کیلونیوتن برمتربه لنگرپیچشی M اضافه میشود ونیز با تغییر درمصالح اطراف لاینینگ به مصالح با انعطاف پذیری و دانسیته بیشتر کاهش قابل تاملی درتخریب تونل بوجود میآید به طوریکه وجود آن بعدازگسلش تونل را همچنان به یک مکان قابل استفاده تبدیل می کند

گسلش ، لاینینگ ، PLAXIS 3D Tunnel ، خاک آبرفتی ، تونل شهری ، سازه زیرزمینی