علی رضا دانشمند - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر
مهرداد عطایی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

تراکم بوته یکی از مهم ترین اصول زراعی است که در تولید موفق محصولات زراعی نقش دارد . بنابراین ایجاد رابطه بین تر اکم مناسب و متوسط عمل کرد قابل قبول جزء مسائل مهمی است که در مورد آن تحقیقات بسیاری انجام شده است و همچنان نیز جزء برنامه های بالقوه به زراعی است که برای دستیابی به عمل کرد مناسب مورد توجه محققان می باشداز این رو به منظور تعیین مناسب ترین تراکم بوته برای ذرت علوفه ای با کمیت و کیفیت بالا , آزمایشی در سال های زراعی 1380 و 1381 به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح پایهبلوک های کامل تصادفی در ٤ تکرار اجرا شد . کرت های عمودی شامل دو رقم ه یبرید تجاری دیررس و کرت های افقی شامل تراکم ها ی 70، 75، 80، 85، 90 و 95 هزار بوته در هکتار بودند، تعداد کل کرت های آزمایشی برابر ٤٨ واحد (4×2×6) بود . دو رقم ذرت موردبررسی عبارت بودند ازارقام سینگل کراس ٧٠٤ و ٧١١ ک ه هر دو جز و گروه دیررس ها و ارقام معرفی شده تجاری کشور هستند و در سطح وسیع از آن ها برای تأمین علوفه دامی کشاورزان ک شور استفاده می شود .در طول دوره رشد و نمو گیاه ضمن مراقبت های مهم زراعی و یادداشت برداری های مهم مربوط به فنولوژی رشد تیمار های مورد بررسی, آبیاری هم به طور منظم هر هفته یکبار انجام میگردید .صفات مورفولو ژیکی اندازه گیری شده در این آزما یش عبارت بودند از : ارتفاع بوته ، ارتفاع تا ز یر بلال ، تعداد بوته ، قطرساقه، وزن بلال ، تعداد بلال ، رطوبت هنگام برداشت، تعداد برگ ، عملکرد کل بوته ، میانگین تعداد ردیف دانه و میانگین تعداد دانه در رد یف.در هنگام برداشت علوفه تر علاوه بر ثبت اعداد و ارقام مربوط به عملکرد و اجزا عملکرد از هر کدام از تیمارها نمونه هایی جهت تعیین کیفیت تهیه و به آزمایشگاه بیوتکنولوژی ارسال گردید.صفات کیفی که در این آزما یش مورد بررسی قرار گرفت عبارت بودند از : میزان سد یم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، ماده خشک و خاکستر . نتیجه آزما یشات نشان دادکه تیمار شماره ۷ (هیبرید ۷۰۴ با تراکم ۸۰ هزار بوته ) با عمل کرد 95/08 تن در هکتار بالاتر ین عملکرد را تو لید نموده و از نظر صفات کیفی نیز با درصد بالاتر عناصر فسفر ، کلسیم و پتاسیم نسبت به تیمار های دیگر از مطلوبیت بیشتری برخوردار است . برای سایر تیمارها در تراکم های مختلف اختلاف قابل توجهی مشاهده نگردید. بنابر این با عنا یت به مواردذکرشده , رقم KSC704 با تراکم 80 هزار بوته در هکتار برای تولید علوفه در منطقه قابل توصیه می باشد.

تراکم بوته, هیبرید, ذرت