ولی اله رامئه - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

به منظور بررسی اثرات مقادیر مختلف بذر و فاصله خطوط کاشت بر روی عمل کرد و دیگر خصوصیات زراعی مرتبط با عمل ک رد دانه در ارقام بهاره کلزا، آزمایشی در قالب طر ح کرت های دوبار خرد شده با چهار تکرار در پاییز سال ١٣٨٣ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا کاشت و مورد ارزیابی قرار گرفت . در این تحقیق فاصله خطوط (A1: 12 و A2: 18 و A3: 24 سانتی متر) بعنوان فا کتور اصلی ، میزان بذر (B1: 4 و B2: 6 کیلو گرم در هکتار ) بعنوان ف اکتور فرعی و ارقام (C1: Hyola-401 و C2: RGS-003 و C3: Hyola-60 و C4: Sarigol) بعنوان فا کتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند . نتایج تجزیه واریانس براساس طرح کرت های دوبار خرد شده مبین میانگین مربعات معنی دار برای اثر میزان بذر (B) و رقم (C) بود . مقایسه میانگین ها به روش دانک ن انجام شد . میانگین اثر اصلی فاصله خطوط 12، 18 و 24 سانتی متر گرچه از لحاظ آماری اختلاف معنی داری نداشته است به ترتیب منجر به عمل کردهای 3533/85، 3424/34 و 3418/06 کیلو گرم در هکتار گردید که بدین ترتیب فاصله ١٢ سانتی متر بعنوان برترین تیمار بود . در خصوص ارقام مورد مطالعه نیز هیبرید Hyola-401 با میانگین 3707/22 کیلو گرم در هکتار بعنوان برترین تیمار بود و رقم Sarigol نیز با عمل کرد 3215/74 کیلو گرم در هکتار کمترین عملکرد را به خود اختصاص داد. در این بررسی میزان بذر ٤ کیلو گرم در هکتار از عملکرد دانه بیشتری برخوردار بود . در ارتباط با اثرات متقابل دوگانه بیشترین عملکرد مربوط A1C1 (فاصله خطوط ١٢ سانتی متر و هیبرید Hyola-401) و B2C1 (مقدار ٦ کیلو گرم در هکتار و هیبرید Hyola-401) بوده است . آزمون اثرات متقابل سه گانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار A1B2C1 با عمل کرد دانه 4052/78 کیلو گرم در هکتار بوده است و اثرات متقابل A3B1C1 ،A3B1C2 و A2B1C3 در درجات بعدی قرار گرفتند.

عملکرد دانه, کرت های خرد شده، مقادیر بذر، هیبرید