بررسی اثرات تراکم گیاه و برگ زنی در مراحل مختلف نمو بر عملکرد و اجزا عملکرد آفتابگردان آجیلی

آفتابگردان زراعی یکی از مهم ترین گیاهان یکساله می باشد که در مناطق مختلف کشور جهت مصارف آجیلی و روغنی کشت می گردد . تئوری آزمایش بر اساس امکان حذف برگ ها ی آفتابگردان آجیلی به منظور جستن راهی برای افزایش تر اکم گیاه در واحد سطح و با هدف ترمیم اجزا عمل کرد پا یه ریزی شد . این تحقیق به صورت آزمایش اسپلیت فا کتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و در ٣ تکرار انجام شد. تراکم کشت با سطح 30، 40 و 50 شد. تراکم کشت با سطح اصلی و درصد برگ زنی (صفر، 33، 66 و 100 درصد ) و مرحله برگ زنی(باز شدن گل و گرده افشانی) بعنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج این بررسی نشان داد که تر اکم گیاه بر ارتفاع و قطر ساقه و عملکرد دانه اثر معنی داری دار د، در صورت یکه بر سایر صفات مورد ارزیابی بی اثر بود .اعمال تیمار برگ زنی بر قطر طبق ، تعداد دانه در طبق، وزن صد دانه ، درصد پو کی، درصد خسارت پرندگان ، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد و در کلیه موارد موجب کاهش صفات فوق الذ کر شد . بطوریکه حذف ٣٣ درصدی برگ های پائینی ساقه و حذف کامل برگ ها به ترتیب سبب افت عملکرد دانه به میزان ١٢ و ٨٣ درصد گردید . مرحله حذف برگ ها هم بر تعداد دانه در طبق ، درصد پو کی دانه ها و عملکرد دانه و شاخص برداشت موثر بود . حذف برگ ها در مرحله گرده افشانی عمل کرد دانه را بیشتر از مرحله R3 (باز شدن طبق ) کاهش داد و علت آن به زمان بیشتری جهت ترمیم اجزا عمل کرد در مرحله باز شدن طبق نسبت داده شد. نتایج کلی آزمایش نشان می دهد که بهترین تر اکم برای کشت آفتابگردان آجیلی در منطقه خوی ٤٠ هزار گیاه در هکتار است و در صورت افزایش غیر ارادی تر اکم ( ٥٠ هزار گیاه ) حذف ٣٣ درصدی برگ ها در مرحله R3 مم کن است قابل توصیه باشد . ولی در هر حال حذف برگ به منظور افزایش تر اکم و عمل کرد دانه معقول به نظر نمی رسد.

Keywords:

آفتابگردان آجیلی , تراکم گیاه , برگ زنی , عملکرد , اجزا عملکرد