بررسی اثر آنتاگونیستی و سینرژیستی محلول پاشی توأم برخی از کودهای ریزمغذی و سموم آفت کش بر گندم دیم در استان کردستان

به منظور بررسی اثر سینر ژیستی و آنتاگونیستی محلول پاشی توأم برخی از کودهای ریزمغذی و سموم آفت کش بر کنترل جمعیت سن گندم و تولید گندم دیم آزمایش مزرعه ای با ٩ تیمار شامل ١-‐شاهد (بدون محلول پاشی کودهای ریزمغذی و سموم آفت کش) ٢- Fe+Zn+ فنیتریتیون 3- Fe+Zn‐+ متاسیستوکس ٤- Fe+Zn+Mn+B + فنیتریتیون 5- Fe+Zn+Mn+B + متاسیستوکس 6- Fe+Zn و 7- Fe+Zn+Mn+B و 8- فنیتریتیون 9- متاسیستوکس در سه تکرار بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی بر روی گندم دیم رقم سرداری در ایستگاه تحقیقاتی قاملو طی سال های 81-1379 به مدت دو سال انجام گردید . کودهای ریزمغذی حاوی عناصر آهن ، روی، منگنز و بور به ترتیب از منابع ک ودی سولفات آهن ، سولفات روی، سولفات منگنز و اسیدبوریک تأمین گردید . در بهار محلول پاشی نوبت اول در مرحله پنجه دهی(فقط محلول پاشی کودهای ریزمغذی ) و نوبت دوم درمرحله خوشه دهی(محلول پاشی توأم کودهای ریزمغذی ها و سموم آفت کش) انجام شد . درصد سن زدگی ، جمعیت سن مادر ، جمعیت پوره سن در مر حله پورگی سنین ٢ و ٣، جمعیت دشمنان طبیعی سن گندم ، جمعیت شته ها در مرحله خمیری شدن دانه ، ٢٤ ساعت قبل و ٢٤ ساعت بعد از محلول پاشی انجام و برای مقایسه میانگین آن ها از فرمول هندرسون‐تیلتون استفاده شد . پس از برداشت محصول ، اجزإ عملکرد در هرتیمار تعیین شد . نتایج نشان داد که اثر مصرف توأم ریزمغذی ها و آفت کشها فقط بر عملکرد دانه گندم معنی دار بود (در سطح پنج درصد ) و بر عملکرد کلش و وزن هزار دانه بی تاثیر بود . مقایسه میانگین عملکرد دانه نشان داد که تیمار های Fe+Zn و Fe+Zn+Mn+B نسبت به شاهد افزایش معنی داری نداشتند. در تیمار های فنیتریتیون ومتاسیستوکس نسبت به شاهد به ترتیب به میزان ٢٨٦ و ٥٢٢ کیلوگرم در هکتار افزایش داشتند که این افزایش از لحاظ آماری فقط برای تیمار متاسیستوکس معنی دار(در سطح پنج درصد )بود. تیمار های Fe+Zn+ فنیتریتیون و Fe+Zn+ متاسیستوکس نسبت به شاهد به ترتیب به میزان ٤٠٧ و ٦٥١ کیلوگرم در هکتار افزایش داشتند که در سطح پنج و یک درصد معنی دار بودند . تیمار ها Fe+Zn+Mn+B+ متاسیستوکس و Fe+Zn+Mn+B + فنیتریتیون نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 609 و ٣٨٨ کیلوگرم در ه کتار افزایش نشان دادند ک ه در سطح ی ک و پنجدرصد معنی دار بودند . نتایج جدول تجزیه واریانس اثر تیمارها بر درصد سن زدگی خوشه گندم مشخص نمود که این اثر در سطح پنج درصد معنی دار بود . مقایسه میانگین درصد سن زدگی خوشه در تیمار های مختلف نشان داد که با مصرف آفت کشها درصدخسارت سن کاهش معنی داری داشت بطور یکه به غیر از تیمار های بدون مصرف آفت کش، این کاهش در سطح یک درصد معنی دار بو د. در تیمار هایی که کودهای ریزمغذی با آفت کشهای متاسیستو کس وفنیتریتیون بطور تو أم مصرف شده بود جمعیت پوره های سنین مختلف و سن های نسل جدید بطور معنی دار به ترتیب در سطح پنج و یک درصد کاهش یافته بود. با دقت نظر در نتایج مشخص می گردد گندم دیم به دلیل بالا بودن غلظت آهن ، روی، منگنز و بور در خا ک محل آزمایش ، به محلول پاشی این کودها در تیمار هایی که فقط کودهای ریزمغذی مصرف شده بود پاسخ مثبت نداده بود ولیکن زمانیکه این کودها با سموم توأمًا مصرف شد میزان عملکرد دانه حتی بیشتر از زمانی بود که سموم به تنهایی مصرف شده بودند. بنابراین از نتایج حاصل چنین بنظر می رسد با محلول پاشی توأمان کودهای حاوی آهن ، روی، منگنز و بور با هر دو نوع آفت کش متاسیستوکس و فنیتریتیون به دلیل اثر سینر ژیستی، می توان ضمن کنترل آفت سن گندم میزان تولید گندم دیم را بهبود بخشید.

Keywords:

آنتاگونیستی , سینرژیست , ریز مغذی