ارزیابی اثرات عناصر ریزمغذی روی و منگنز بر عملکرد و برخی صفات زراعی مهم در سه رقم گندم پرمحصول

به منظور ارزیابی اثرات عناصر ریزمغذی روی و منگنز بر عملکرد و برخی صفات زراعی مهم در سه رقم گندم پر محصو ل استان فارس , آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 84-1383 در شیراز بصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد . ارقام گندم شامل چمرا ن, داراب ٢ و استار و تیمار های کودی شامل NK، NKZn و NKZnMn بود. میزان ١٥٠ کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم, ٤٥ کیلوگرم در هکتار سولفات روی و ٤٥ کیلوگرم در هکتار سولفات منگنز قبل از کاشت با خاک مخلوط گردید و مقدار ٤٠٠ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه اوره بصورت یکنواخت و در سه مرحله کاشت, پنجه زنی و ساقه دهی (طی سه مرحله تقسیط ) در تمام کرت ها پخش و به دلیل بالا بودن درصد فسفر قابل جذب در محلول خاک از کاربرد کودهای شیمیایی فسفاته خودداری بعمل آمد . پس از جمع آوری داده ها, تجزیه واریانس با نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام شد . در این مطالعه عملکرد دانه در ارقام گندم در سطح احتمال ٥ درصد و در تیمار های کودی در سطح احتمال یک درصد تفاوتهای معنی دار نشان دادند . بالاترین عملکرد در رقم داراب ٢ (7312 کیلوگرم در هکتار ) و در تیمار کودی NKZnMn ا (7574 کیلوگرم در هکتار ) بدست آمد . حال آنکه اثر متقابل تیمار های کود وارقام معنی دار نبود. افزایش عملکرد در اثر کاربرد عناصر ریزمغذی روی و منگنز در ارقام گندم نشاندهنده محدودیت تأمین عناصر فوق در خاک زراعی منطقه واهمیت آن در افزایش تولید محصولات زراعی می باشد .در تیمار های مختلف کود صفاتی از قبیل وزن هزار دانه , ارتفاع بوته , وزن خوشه و طول برگ پرچم در سطح ٥ درصد و طول خوشه در سطح یک درصد تفاوتهای معنی دار داشتند . از طرفی عملکرد دانه با ارتفاع بوته (**0/817=r) ، طول خوشه (**0/860=r)، وزن خوشه (**0/929= r) و طول برگ پرچم (**0/961=r) همبستگی بسیار مثبت و معنی داری نشان داد که موید اهمیت عناصر ریزمغذی در شکوفایی صفات مورد اشاره جهت رسیدن به حداکثر عملکرد در ارقام گندم می باشد. بنابراین می توان کمبود عناصر ریزمغذی روی و منگنز رایکی از عوامل کاهش عملکرد دانه د ر ارقام گندم تلقی نمود و در نتیجه استفاده از کودهای ریزمغذی مذکور در خاک هایی که با کمبود روی و منگنز مواجه هستند جهت افزایش راندمان عملکرد توصیه می شود.

Keywords:

گندم , ریزمغذی , عملکرد , روی , منگنز