اثرات سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد و صفات مرفولوژیکی سورگوم علوفه ای اسپیدفید

به منظور مطالعه تاثیر سط وح مختلف آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، اجزا عمل کرد و صفات مرفولو ژیکی سورگوم علوفه ای اسپیدفید در سال ١٣٨٤ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند آزمایشی به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا در آمد. در این پژوهش فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری با سه سطح (تأمین 100، 66 و 33% نیاز آبی گیاه ) به عنوان فا کتور اصلی و کود نیتروژنه با سه سطح (45، 90 و 135 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به صورت سرک) به عنوان فا کتور فرعی بودند . در این آزمایش پس از توزین علوفه تر تولید شد ه به منظور بررسی اجزا عمل کرد ساقه و غلاف، برگ و خوشه از هم جدا شده و وزن تر آن ها به طور جداگانه اندازه گیری گردید . از هر واحد آزمایشی ١٠ بوته به طور تصادفی انتخاب و صفات مرفولو ژیکی شامل ارتفاع ، قطر و تعداد برگ ساقه اصلی و همچنین تعداد پنجه در بوته مورد مطالعه قرار گرفت . آبیاری در چین اول اثر معنی داری بر ارتفاع و قطر ساقه اصلی در سطح 0/01 داشت و در چین دوم نیز بر ارتفاع و تعداد برگ ساقه اصلی اثر معنی دار گذاشت. بیشترین ارتفاع و قطر ساقه اصلی در چین اول به ترتیب 131/4 و 1/62 سانتی متر و متعلق به آبیاری کامل بود و در چین دوم با کاهش آبیاری تا میزان ٣٣ % نیاز آبی ارتفاع ساقه اصلی 54/8% نسبت به آبیاری کامل کاهش یافت . نیتروژن و اثر متقابل آبیاری × نیترو ژن تاثیر معنی داری بر صفات مرفولو ژیکی سورگوم علوفه ای نداشت. نتایج نشان داد که اثر آبیاری بر عملکرد تر کل و اجز ا عملکرد معنی دار است و کاهش آبیاری به میزان ٣٣% نیاز آبی گیاه در مقایسه با آبیاری کامل( ١٠٠ % نیاز آبی ) عملکرد تر برگ ، ساقه و غلاف ، خوشه و عملکرد تر کل را به ترتیب 49/2، 65/5، 73/2 و 59/1 درصد کاهش داد . اثر نیتروژن بر عمل کرد تر ساقه و خوشه معنی دار نشد اما بر عملکرد تر برگ و کل علوفه تر اثر معنی دار گذاشت . مصرف مقدار ٤٥ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در مقایسه با ١٣٥ کیلوگرم نیتروژن در هکتار عملکرد تر برگ و علمکرد کل علوفه تر را به ترتیب 28/2 و 23/1 درصد کاهش داد. اثر متقابل آبیاری × نیتروژن تنها روی عملکرد تر سا قه معنی دار گردید و بر علم کرد تر کل و اجزا دیگر عملکرد تر تاثیری معنی داری نداشت. با توجه به نتایج این تحقیق امکان تولید مطلوب علوفه سورگوم با مصرف 2/3 نیاز آبی گیاه و ٩٠ کیلوگرم در هکتار نیترو ژن وجود دارد.

Keywords:

آبیاری , سورگوم علوفه ای اسپیدفید , صفات مرفولو ژیک , عملکرد