مرتضی نصیری - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج – معاونت مازندران
علی نقی فرحمند - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج ‐رشت
محمدزمان نوری - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج–معاونت مازندران
سیدصادق حسینی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات برنج –معاونت مازندران

کشت کلزا بدون عملیات خاک ورزی در اراضی شالیزاری یکی از عوامل مهم در کشت بموقع و آسان و همچنین کاهش هزینه تولید می باشد. برای دستیابی به میزان عملکرد مطلوب در این روش تعیین تراکم مناسب بذر و تاریخ کاشت مناسب برای ارقام قابل کشت در هر منطقه ضروری می باشد. بدین منظور آزمایش بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با فا کتور اصلی تاریخ کاشت در سه سطح و فا کتور فرعی بصورت فا کتوریل با دو فا کتور رقم (ساریگل، هایولا ٣٠٨ و هایولا ٤٠١ ) و تر اکم بذر (8، 10 و 12 کیلوگرم در هکتار) هر یک در سه سطح و با سه تکرار در دو منطقه آمل و رشت در سال های 82-1380 اجرا شده است . اطلاعات ثبت شده در طول دوره رشد نشان داده که در بین ارقام مورد مطالعه، درصد سبز شدن و سرعت رشد رقم هایولا ٣٠٨ بیشتر از هایولا ٤٠١ و هایولا ٤٠١ بیشتر از ساریگل بوده بطوریکه گلدهی ارقام هایولا ٣٠٨ و ٤٠١ بدونگذراندن مرحله رزت در اواخر ماه آبان شروع شده است . نتایج حاصل از این آزمایش نشان داده که در کشت کلزا بدون عملیات خاک ورزی هر چه تاریخ کاشت بعد از برداشت برنج به تاخیر افتد درصد جوانه زنی و عمل کرد به علت رشد سریع علف های هرز کاهش می یابد.تاثیر مکان اجرا آزمایش بر میزان عملکرد و بعضی صفات مورد مطالعه متفاوت بوده بطور یکه میزان عمل کرد کلیه ارقام مورد مطالعه در آمل بیشتر از رشت می باشد. بررسیهای بعمل آمده همچنین نشان داده که تاثیرسال بر میزان عمل کرد موثر بوده بطور یکه در سال دوم عملکرد بیشتر از سال اول گزارش شده است . بر اساس نتایج بدست آمده بهترین رقم ، زمان کاشت و تر اکم بذر در روش ک شت بدون عملیات خاک ورزی رقم هایولا ٣٠٨ با میزان بذر ١٢ کیلو گرم در ه کتار وزمان کاشت بلافاصلهبعد از برداشت برنج توصیه می گردد.

کلزا، خاک ورزی، واریته، تراکم بذر