شهرام عزیزی چاخرچمن - باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
حسین مصطفایی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
داوود حسن پناه - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
حسین زینل زاده تبریزی - باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

به منظور پایداری عم لکرد دانه لاین ها عدس تحت شرایط دیم ، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی طی سال های 82-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل با ۵ لاین ILL 1180 ،ILL1237، ILL 1236 ،ILL 1251 و ILL 1324 به همراه یک لاین شاهد محلی اردبیل و یک ژنوتیپ انتخابی از توده محلی انجام گرفت . در تجزیهواریانس ساده ، عملکرد دانه در سال اول غیرمعنی دار و در سال دوم در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود . تجزیه واریانس مر کب داد ه ها حاکی از معنی دار بودن اثر متقابل لاین *سال در سطح احتمال یک درصد بو د. برای تعیین پایداری عملکرد دانه ، از معیار های میانگین عملکرد (Yi)، واریانس محیطی رومر (Si^2)، ضریب تغییرات ژنوتیپی فرانسیس و کننبرگ ،(CVi ) ، اکووالانس ر یک( Wi^2) ، واریانس پایداری شوکلا(σi^2)، تجزیه رگرسیون فینلی و ویلکینسون ،(bi )، معیار ناپارامتری میانگین رتبه ،(Ri ) ، انحراف معیار رتبه STD(Ri ) و تجزیه کلاستر استفاده شد . نتایج تجزیه کلاستر از لحاظ میانگین عملکرد و پارامترهای پایداری ، لاین ها را در سه گ روه مجزا قرار داد . بر این اساس لاین ها ILL 1180 ،ILL 1237 و ژنوتیپ انتخابی از توده محلی در گروه اول (دارای میانگین عملکرد و واریانس محیطی کم)، لاین ها ILL 1236، ILL 1324 و لاین شاهد محلی در گروه دوم (دارای میانگین عملکرد و واریانس محیطی متوسط) و لاین ILL 1251 در گروه سوم (دارای میانگین عمل کرد و واریانس محیطی زیاد ) قرار گرفت . بررسی لاین ها گروه دوم از لحاظ سایر پارامترهای پایداری نشان داد که لاین ILL 1324 با برخورداری از تغییرات محیطی کمتر و به واسطه داشتن میانگین عمل کرد دانه مطلوب ، به عنوان پایدارترین لاین در شرایط دیم شناخته شده و می تواند جهت کشت در منطقه اردبیل توصیه گردد.

عدس، پایداری، عملکرددانه، دیم