محرم ولی زاده - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد،
عبدالرضا باقری - اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
سعید رضا وصال - اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
عباس صفرنژاد - اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد

پیشرفت تکنولوژی کشت بافت به منظور باززائی و تولید گیاه و بکارگیری آن در توسعه گیاهان زراعی امری ضروری است . به منظور توسعه سیستم کشت درون شیشه ای نخود (Cicer arietinum L. ) ریزنمونه های محور جنینی سه ژنوتیپ MCC٢٨٣ ،MCC252 و MCC505 در محیط کشت پایه MS حاوی ٣% ساکارز و غلظت های مختلف 2,4-D ا (0/5 و 0/75 میلی گرم در لیتر ) و BA ا (0/24 و 0/5 میلی گرم در لیتر ) کشت شدند . همچنین از محیط کشت MS حاوی 2 میلی گرم در لیتر BA همراه با 0/2 میلی گرم در لیتر IBA و همچنین محیط MS با 1 میلی گرم در لیتر Zea همراه با 0/2 میلی گرم در لیتر IAA به منظور بلوغ جنین استفاده شد . نتایج نشان داد که غلظت های بکار رفته 2,4-D تاثیر معنی داری بر میزان رشد کالوس نداشت. در حالیکه غلظت پائین BA در مقایسه با غلظت بالاتر آن تاثیر بهتری بر رشد کالوس داشته است . از سوی دیگر عکس العمل ژنوتیپ ها در محیط کشت های مختلف یکسان نبود بطور یکه بهترین محیط کشت برای هر سه ژنوتیپ محیط کشت حاوی تر کیب هورمونی 0/25 میلی گرم در لیتر BA و 0/75 میلی گرم در لیتر 4,2-D بود. علاوه بر آن نتایج نشان داد که محیط کشت حاوی ١ میلی گرم در لیتر Zea همراه با 0/2 میلی گرم در لیتر IAA د ر مقایسه با محیط اول ، محیط مناسبی برای بلوغ جنین می باشد.

نخود، کشت کالوس، جنین زایی سوماتیکی