بررسی اثرات تنش خشکی پس از گرده افشانی بر توزیع مجدد اسیمیلاتها به دانه، عملکرد واجزای عملکرد دانه در سه رقم کلزا (Brassica napus L. )

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر پتانسیل انتقال مجدد اسیمیلات ها به دانه، عمل کرد و اجزای عمل کرد دانه در سه رقم کلزا، آزمایشی به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال ١٣٨٢ اجرا گردید در این تحقیق دو سطح آبیاری (شاهد = آبیاری کامل و تنش = عدم آبیاری پس از گلدهی ) بعنوان فا کتور اصلی و سه رقم کلزای بهاره (پی. اف، هایولا ٣٠٨ و هایولا ٤٠١ ) بعنوان فا کتور فرعی انتخاب شدند . نتایج نشان داد که مقدار ماده خشک کل انتقال یافته و نیز سهم انتقال و توزیع مجدد اسیمیلات ها از اندام ها در عملکرد دانه در بین ارقام معنی دار بوده ولی سطح تنش و اثر متقابل رقم * تنش فقط از نظر سهم انتقال مجدد برگ در عمل کرد دانه معنی دار گردید . در شرا یط تنش خشکی سهم انتقال مجدد برگ در وزن دانه کاهش و سهم انتقال مجدد ساقه و دیواره خورجین در وزن دانه در بین ارقام افزایش نشان داد. عملکرد دانه و روغن در شرایط تنش در بین ارقام روند کاهشی داشت. در میان اجزای عمل کرد دانه، میانگین دانه در خورجین در اثر تنش خشکی کاهش معنی داری نشان داد . نتایج مشخص کرد که انتقال مجدد اسیمیلات ها با عمل ک رد دانه و روغن و نیز وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشته، در صورتیکه در بین اندامها فقط سهم فرآیند انتقال مجدد ساقه در وزن دانه با عملکرد دانه و روغن، درصد روغن و نیز میا نگین خورجین در بوته دارای همبستگی منفی و معنی داری بود . همبستگی مثبت و معنی دار میانگین دانه در خورجین با وزن هزار دانه بیانگر تاثیر تنش خش کی پس از گرده افشانی بر دوام و سقط گل و دوره و سرعت پر شدن دانه بود.

Keywords:

حرکت مجدد , کلزا , تنش آبی , عملکرد روغن , ماده خشک