بررسی صفات کمی موثر بر عملکرد و اجزاء آن روی لوبیا سیاه تحت شرایط تنش خشکی

غلات با داشتن 32-18 درصد پروتئین نقش عمده ای در تامین پروتئین گیاهی دارد . استرسهای محیطی از عوامل اجتناب ناپذیر در کاهش محصولات می باشد و در کشور ما عامل خشکی یکی از عوامل محدودکننده تولید بوده و خطری برای تولید موفقیت آمیز محصولات زراعی می باشد. مقاومت به تنش نتیجه تعدادی مکانیزم و عکس العمل های پیچیده می باشد. لذا ضرورت تحقیق و مطالعه بخصوص در مورد لوبیا در کشورمان محسوس است . به منظور مطالعه اجزاء عملکرد در استرس خشکی تعدادی از ارقام لوبیا سیاه د ر قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کرج کشت گردید . فاکتور دور آبیاری برای شرایط طبیعی ۷ روز یکبار و برای شرایط استرس 10 روز یکبار اعمال شد . در طی رشد گیاه برخی صفات مرفولو ژیکی موثر بر عملکرد و اجزاء آن مانند تاریخ جوانه زنی ، تاریخ گلدهی ، تاریخ رسیدگی، طول دوره پر شدن ، فرم بوته ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عرض و قطر دانه، وزن صددانه و. . . یادداشت برداری شد و با نرم افزار SAS, PATH تجزیه شد. نتایج تجزیه واریانس اثر اکثر صفات کمی را بر عمل کرد موثر نشان داد . بین صفات وزن غلاف 0/997 و طول دانه 0/597 با عملکرد بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار مشاهده شد . در تجزیه رگرسیون در شرایط تنش پنج صفتوارد مدل شده بیش از ۹۹ درصد تغییرات را توجیه کرده و در تجزیه مسیر بیشترین اثر مستقیم و مثبت مربوط به وزن غلاف 0/949 و پس از آن طول دانه 0/135 بود . در تجزیه عامل ها چهار عامل پنهانی بیش از 76 درصد تغییرات عملکرد را توجیه کرده و بر این اساس فاکتورها نامگذاری گردیدند . نتایج نشان داد که جهت افزایش عملکرد بهتر است در جهت صفاتی چون وزن غلاف، تعداد غلاف د ر بوته، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف، اندازه بذر و وزن صد دانه کارهای اصلاحی را انجام داد.

Keywords:

لوبیا سیاه , استرس خشکی , عملکرد و اجزای آن , صفات کمی