مرتضی نصیری - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل)
یوسف نیک نژاد - کارشناسی ارشد رشته زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
همت اله پیردشتی - عضو هیات علمی دانشگاه مازندران – دانشکده کشاورزی ساری
غلامرضا امانی - تکنسین بخش اصلاح و تهیه بذر

با توجه به بالا بودن هزینه کارگری و افزایش هزینه تولید، استفاده از ماشین های نشاء کار برنج یکی از راه حل های اساسی در کاهش هزینه تولید می باشد. ارقام برنج نسبت به جهت کاشت با ماشین نشاء کار در ارتباط با جذب نور غیرمستقیم واکنش های متفاوتی نشان می دهند. بدین منظور جهت بررسی تاثیر جهت کاشت با ماشین نشاء کار بر روی عملکرد و اجزای عمل کرد ارقام برنج، آزمایشی طی دو سال زراعی ١٣٧٩ و ١٣٨٠ در مؤسسه تحقیقات برنج کشور‐ معاونت مازندران به اجراء در آمد . آزمایش بصورت کرتهای نواری خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل جهت کاشت (شمال ‐ جنوب و شرق ‐ غرب ) و رقم (طارم، فجر و ساحل) با سه تکرار انجام گرفت . نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تاثیر جهت های کاشت بر صفات ارتفاع ، تعداد پنجه، تعداد کل دانه در خوشه، طول خوشه و درصد دانه های پر و پو ک و عمل کرد دانه در سطح احتمال ٥ درصد معنی دار نبوده است، اما میزان عمل ک رد برای ارقام فجر و ساحل در جهت کاشت شرق ‐ غرب بیشتر از شمال و جنوب و برای رقم طارم بصورت عکس بوده است . بررسی بین ار قام مورد مطالعه نشان می دهدکه ارقام ساحل و طارم به ترتیب بیشترین و کمترین عمل کرد را بخود اختصاص داده اند. اثر متقابل واریته با سال بیانگر این است که واریته های مورد مطالعه عمل کردهای متفاوتی در سال های مورد آزمایش داشته اند . بطوریکه در سال دوم آزمایش میزان عملک رد ارقام 29/5 درصد بیشتر از سال اول بوده است . نتایج بدست آمده حا کی از آن است که ارقام برنج عکس العمل های متفاوتی نسبت به جهت کاشت دارند بنابراین توصیه می گردد برای ارقامی که دارای تعداد پنجه بیشتر می باشند از جهت کاشت شرقی غربی و برای ارقام با تعداد پ نجه کمتر جهت کاشت شمالی جنوبی استفاده گردد.

برنج, جهت کاشت, عملکرد, ماشین نشاکار