مژگان ثابت تیموری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
حمیدرضا خزاعی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کلرید سدیم برخصوصیات فیزیولوژیک و میزان آنزیم های آنتی اکسیدان برگ گیاه کنجد به عنوان شاخصی از مقاوم ت به تنش شوری ، تحقیقی در سال زراعی 84-83 در گلخانه تحقیقاتی دانش کده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از آزمایش فا کتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار به اجرا درآمد. تیمار های آزمایش شامل تر کیبی از پنج سطح مختلف کلرید سدیم (2/4، 4/4، 6/4، 8/4، 10/4 دسی زیمنس برمتر ) و چهار توده بومی کنجد (جیرفت، دزفول، مغان و برازجا ن) بود . با افزایش تنش شوری مقدار هدایت روزنه ای، تعرق و میزان آب نسبی برگ در کلیه توده ها کاهش یافت . تاثیر تنش شوری بر میزان آنزیم های آنتی اکسیدان برگ به صورت تغییرات معنی دار در مقدار آنزیم سوپر اک سیددیسموتاز ، کاتالاز و گلوتاتیون ریداکتاز مشاهده شد . تغییرات فعالیت آنزیم به صورت افزایش در دوره رشد زایشی و کاهش در مرحله رسیدگی گیاه مشاهده شد . به نظر می رسد که در میان تود ه های مورد بررسی کنجد، توده مغان با دارا بودن کمترین مقدار نسبی آب برگ در شرایط بدون تنش و کمترین تغییرات در این صفت با افزایش شدت شوری بیشترین سطح آنزیم آنتی اکسیدان با کمترین نوسانات در طول مراحل مختلف رشد و کمترین اختلاف درعملکرد دانه در سطوح مختلف تنش کلرید سدیم ، به عنوان توده مقاوم و توده برازجان با دارا بودن بیشترین نوسانات آنزیمی ، کاهش شدید مقدار آب نسبی برگ و عملکرد با افزایش کلرید سدیم، حساسترین توده نسبت به شوری باشند.

آنزیم های آنتی اکسیدان ، تنش کلرید سدیم ، خصوصیات فیزیولوژیک، کنجد