غلامحسن رنجبر - اعضای هیات علمی مرکز ملی تحقیقات شوری
هدایت اله حاجی آخوندی میبدی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد
فاطمه قانع - مرکز ملی تحقیقات شوری،

به منظور ارزیابی تحمل به شوری لاین ها و ارقام گندم نان ، دوروم و تریتیکاله ارسالی از CIMMYT در مرحله جوانه زنی و رشد رویشی ، این پژوهش به ترتیب با تعداد 240، 264 و 227 ژنوتیپ گندم نان ، تریتیکاله و گندم دوروم به صورت آزمایشگاهی و گلخانه ای تحت شرایط هیدروپون یک انجام گرفت . سیستم هیدروپون یک مورد استفاده NFT و شوری محلول غذایی ١٥ دسی زیمنس بر متر بود. گیاهچه ها در پایان هفته پنجم برداشت و ضمن اندازه گیری درصد بوته میری ، ارتفاع ظاهری گیاه و میزان ماده خشک، میزان جذب عناصر سدیم و پتاسیم شاخساره ارقام و لاین ها بوسیله دستگاه Atomic absorption spectrophotometery اندازه گیری شد . نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تنوع وسیعی بین لاین ها و ارقام مورد مطالعه از نظر درصدجوانه زنی، درصد بوته میری ، ارتفاع ظاهری ، وزن ماده خش ک و نسبت k+/+Na شاخساره وجود داشت . آستانه تحمل به شوری لاین ها و ارقام تریتیکاله در زمان جوانه زنی به طور متوسط در شوری آب آبیاری 13/04 دسی زیمنس بر متر بدست آمد . به ازای افزایش هر واحد شوری بیشتر از آستانه تحمل ، جوانه زنی به میزان 2/17 درصد کاهش یافت . آستانه تحمل به شوری لاین های دوروم در مرحله جوانه زنی به طور متوسط در شوری آب آبیاری 6/38 دسی زیمنس بر متر بدست آمد . افزایش هر واحد شوری بیش از این آستانه جوانه زنی را به میزان 3/64 درصد کاهش داد . همچنین رابطه مستقیم و معنی دار بین میزان وزن ماده خشک لاین ها و ارقام گند م نان با ارتفاع ظاهری و نسبت جذب k+/+Na شاخساره وجود داشت . به نظر می رسد نسبت جذب k+/+Na شاخساره و میزان ماده خشک تولید شده در اوایل فصل رشد ، شاخص های خوبی جهت انتخاب سریع لاین ها و ارقام گندم در شرایط شور باشد . همچنین نتا یج حاصل از این تحقیق نشان داد که اگرچه تنوعوسیعی بین لاین ها و ارقام تریت یکاله و گندم دوروم از نظر ارتفاع ظاهری، وزن ماده خش ک و نسبت جذب k+/+Na شاخساره وجود دشت، با اینحال هیچ گونه رابطه معنی دار بین این شاخص ها مشاهدهنشد.

گندم نان ، دوروم و تریت یکاله، لاین و رقم متحمل ، عملکرد ماده خشک، ارتفاع ظاهری، نسبت