بررسی تبادلات گازی در ژنوتیپ های مختلف گندم دیم تحت شرایط تنش خشکی

بررسی فا کتورهای روزنه ای و غیر روزنه ای محدود کننده فتوسنتز ممکن است در درک مبانی فیزیولو ژیک مقاومت به خشکی موثر باشد . به منظور مطالعه پارامترهای گازی در لاین ها و ارقام پیشرفته گندم دیم یک آزمایش مزرعه ای در سال 83-1382 در ایستگاه تحقیقات دیم قاملو در استان کردستان انجام شد . از یک آزمایش طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو کرت اصلی (شرایط دیم و شرایط آبی )، ۲۰ رقم و لاین گندم دیم بعنوان کرت فرعی ( ۱۹ لاین و رقم پیشرفته همراه با شاهد سرداری) با سه تکرار استفاده شد. با استفاده از دستگاه IRGA و Leaf Area Meter تبادلات گازی (غلظت CO2 زیر روزنه ، هدایت مزوفیلی ، سرعت فتوسنتز ، تعرق، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و هدایت مزوفیلی ) وسطح برگ اندازه گیری شد . با استفاده از شاخص حساسیت به تنش SSI ارقا م و لاین های آزمایش به سه گروه متحمل، حساس و گروه با مقاومت متوسط به خش کی گروه بندی شدند. تحت شرایط دیم غیر از کارایی مصرف آب کلیه پارامترهای گازی کاهش یافتند اما این کاهش در گروه مقاوم کمتر از حساس بود . بعوان مثال کاهش فتوسنتز در گروه حساس ۶۰ درصد بود در حالیکه در گروه مقاوم ۱۱ درصد بود . همچنین ک اهش هدایت مزوفیلی درشرایط دیم نسبت به هدایت روزنه ای بسیار بیشتر بود ( ۳۰ درصد بیشتر از هدایت روزنه ای). بنابراین می توان گفت در کاهش فتوسنتز در شرایط دیم اثرات محدود کنندگی عوامل غیر روزنه ای بیشتر از عوامل روزنه ای بوده است.

Keywords:

گندم دیم , تبادلات گازی , سطح برگ