بررسی تاثیر تنش خشکی بر روی ارقام مختلف گندم

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر برخی جنبه های فیزیولو ژی ارقام گندم و برآورد میزان تحمل ارقام مختلف به خشکی ، شش رقم و لاین گندم (الموت، مهدوی ، M-73 – 19, M-73-18, M-73-4, C-73-5 ) تحت تنش رطوبتی مورد مطالعه قرار گرفت . این آزمایش طی سه آزمایش جداگانه شامل آزمایش در شرایط آزمایشگاه (انکوباتور )، فیتوترون و مزرعه به شرح زیر انجام گرفت. در آزمایش جوانه زنی، کلیه ارقام در یک طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در پتانسیل های اسمزی مختلف (0، 4/8-، 7/8-، 12/7- بار ) ایجاد شده با پلی اتیلن گلیکول قرار داده شدند . در این طرح سطوح پتانسیل اسمزی به عنوان فا کتور اصلی و ارقام به عنوان فا کتور فرعی در نظر گرفته شدند و صفاتی چون طول ریشه چه و ساقه چه ، درصد جوانه زنی، تعداد ریشه چه پس از مدت هفت روز اندازه گیری شد . آزمایش هیدروپونیک ارقام در قالب کرتهای خرد شده در پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در مرحله گیاهچه مورد بررسی قرار گرفت در مرحله دو برگی پس از یک هفته محلول های غذائی دارای پتانسیل اسمزی 4/8-، 7/8-، 12/7- بار جایگزین محلول های غذائی رشد گشته و گیاهان به مدت دو هفته تحت تیمار تنش اسمزی قرار داده شدند. صفاتی چون میزان کلروفیل ، پرولین و پروتئین های محلول برگ و همچنین طول ریشه و ساقه و همچنین تعداد برگ ها اندازه گیری شدند. در آزمایش مزرعه کلیه ٦ رقم و لاین در قالب طرح آزمایشی کرتهای یک بار خرد شده با متن بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شد . تیمار اصلی شامل ٥ سطح آبیاری ، بر اساس 0، 25، 50، 75 ، 100 درصد نیاز آبی گندم در شرایط م نطقه و تیمار فرعی شامل ٦ رقم و لاین پیشرفته گندم بود . نتایج حاصله از تجزیه واریانس داد ه ها در کلیه آزمایش ها اختلاف معنی داری را برای کلیه صفات در بین ارقام و تیمار های مختلف تنش رطوبتی نشان داد و در بین صفات اندازه گیری شده تنها میزان پرولین برگ در اثر کاهش رطوبت افزایش نشان داد ولی بقیه صفات همگی با کاهش روبرو گردیدند . در آزمایش مزرعه ای تنش کم آبی ارتفاع بوته را به شدت تحت تاثیر قرار داد . بنابراین در شرایط دیم هم به علت توان ذخیره سازی بیشتر و هم به خاطر اثر تنش برارتفاع و همچنین بخاطر عمیق بودن عمق کاشت توصیه می شود از ارقام نیمه پا بلند (الموت و مهدوی ) استفاده شود . با کاهش مقدار آبیاری وزن هزار دانه نیز کاهش پیدا کرد . در شرایط عدم آبیاری ( ٠ درصد نیاز آبی گندم ) الموت دارای بالا ترین وزن هزار دانه داشت (35/73 گرم) و لاین C-73-5 پایین ترین وزن هزار دانه بود ( ٢٣ گرم).

Keywords:

پتانسیل اسمزی , هیدروپون یک , وزن هزار دانه , عملکرد و اجزای عملکرد