محمد جواد ثقه الاسلامی - استادیار زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
سید غلامرضا موسوی - دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

با افزایش درک فواید گیاهان داروئی مصرف آن ها رو به افزایش است. نظر به این که رویشگاه های طبیعی این گیاهان پاسخگوی این نیاز در حال رشد نمی باشد سطح زیر کشت آن ها می بایست افزایش یابد، لذا کسب اطلاعات جدید در مورد این گیاهان ضروری است . گیاه همیشه بهار یکی از گیاهان داروئی است که علاوه بر کاربرد آن در داروسازی، در صنعت نیز می تواند دارای کاربردهای مفیدی باشد. به منظور تعیین تراکم و تاریخ کاشت مناسب این گیاه آزمایشی در سال ۱۳۸۴ در مزرعه آموزشی تحقیقاتی د انشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد . طرح آزمایشی از نوع اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود . سه سطح تاریخ کاشت ( ۱۰ فروردین، ۲۵ فروردین و ۱۰ اردیبهشت) به عنوان کرت اصلی و سه سطح تر اکم (فواصل بوته روی ردیف 10، 20 و 30 سانتی متر) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد . در این آزمایش تاریخ کاشت و تر اکم اثر معنی داری روی عمل کرد گل خشک و عمل کرد دانه داشت . در تاریخ کاشت های ۱۰ و ۲۵ فروردینعملکرد گل خشک بیشتری از تاریخ کاشت ۱۰ اردیبهشت حاصل شد (به ترتیب 105/8 و 112/5 در مقابل 80/7 گرم بر متر مربع). همچنین تاریخ کاشت ۱۰ فروردین بیشترین عمل کرد دانه را داشت (276/5 گرم بر متر مربع ). در بین تراکم های کاشت نیز تر اکم ۲۵ بوته در متر مربع بیشترین عمل کرد گل خشک و دانه را داشت (به ترتیب 125/4 و 233/6 گرم بر متر مربع ). در این آزمایش با تاخیر در کاشت، شاخص بر داشت گل و دانه افزایش معنی داری نشان داد . شاخص برداشت گل در بوته به طور معنی داری تحت تاثیر تر اکم قرار نگرفت، اما شاخص برداشت دانه در بوته با افزایش تر اکم ک اهش معنی داری نشان داد . در این آزمایش علاوه بر صفات مربوط به عمل کرد، تعداد و قطر گل نیز در تیمار های مختلف مقایسه گردید.

همیشه بهار، عمل کردگل، عمل کرد دانه، شاخص برداشت، تعداد گل، قطر گل، تراکم، تاریخ کاشت